İsrail ve Hamas arasındaki ateşkes süreci sürerken, son aylarda yaşanan ve 50 binden fazla sivilin hayatını kaybetmesine neden olan insani felaket hafızalarda yer buldu.
Bu bağlamda, soykırım konusu Uluslararası Adalet Divanı’na (UAD) taşınmışken, İsrail’in suç ortakları da gün yüzüne çıkıyor.
İKİ BÜYÜK FİRMADAN SOYKIRIMA DESTEK
Associated Press (AP) tarafından gerçekleştirilen bir araştırma, İsrail ordusunun Gazze’deki saldırılarında Microsoft ve OpenAI altyapılarından önemli ölçüde destek aldığını ortaya koydu. Araştırma, İsrail ordusu tarafından gerçekleştirilen saldırılarda, on binlerce sivilin hayatını kaybetmesiyle sonuçlanan Gazze soykırımında yapay zeka sistemlerinin hatalarının sivil ölümlerine yol açabileceğini gösterdi.
7 Ekim 2023’ten itibaren İsrail’in Gazze’ye yönelik gerek soykırım gerekse Lübnan saldırılarında yapay zeka kullanımı, “sivil ve askeri hedef ayrımı yapılmadığı” gerekçesiyle eleştiriliyor.
Sivilleri “gözetlemek ve hedef almak” amacıyla “Habsora”, “Lavender” ve “Where is Daddy?” gibi yapay zeka destekli teknolojiler kullanan İsrail, Amerikan merkezli yapay zeka şirketlerinin desteğinden faydalanmaya devam ediyor.
AP, Microsoft ve OpenAI’nin verilerini inceleyerek, İsrail ordusunun yapay zeka kullanımının boyutunu detaylandırdı. Araştırmada bu sistemlerin, sivil ölümlere yol açabilecek hataları barındırdığı ifade edildi.
Yetkililer, yapay zeka sistemlerinin hata yapma olasılığının yüksek olduğunu, dolayısıyla bunun “haksız ölümlere” yol açabileceğini belirtiyor.
VERİLERİ YAPAY ZEKA İLE DERLİYOR
AP’ye bilgi veren bir İsrailli istihbarat yetkilisi, İsrail ordusunun “kitlesel gözetleme” kapsamında, telefon görüşmeleri, metinler ve sesli mesajlar gibi verileri işlemek için Microsoft Azure’u kullandığını aktardı. Yetkili, bu sayede ordunun bireylerin konumlarını yapay zeka sistemleriyle tespit edebildiğini belirtti.
AP’nin araştırdığı verilere göre, 7 Ekim’den bu yana İsrail ordusu, OpenAI modellerini yoğun bir şekilde kullanmada ilerleme kaydetti. Olumsuz durumlarda yapay zekanın hata yapma ihtimaline dikkat çeken bir yetkili, örnek olarak, bir Arapça terimin yanlış bir şekilde çevrildiğini ifade etti.
Ayrıca, bazı verilerin hatalı olabileceği ve sistemin yanlış bir şekilde yaklaşık 1000 lise öğrencisini “potansiyel militan” olarak tanımladığı kaydedildi. Yetkililer, böyle bir durumun yanlış hedeflemelere yol açabileceği ihtimaline dikkat çekiyor.
YAPAY ZEKA KULLANIMI 7 EKİM’DEN SONRA 200 KAT ARTTI
Araştırmaya göre, İsrail ordusu tarafından kullanılan OpenAI ve Microsoft yapay zeka sistemlerinin, 7 Ekim saldırılarından önceki döneme nazaran, Mart 2024’te yaklaşık 200 kat artırıldığı görülüyor. Ayrıca, Mart ile Temmuz 2024 arasında Microsoft sunucularında depolanan veri miktarı, 13,6 petabaytı aşarak iki katına çıktı.
OpenAI’ın eski üst düzey yetkililerinden Heidy Khlaaf, “Bu, ticari yapay zeka modellerinin doğrudan savaşta kullanıldığına dair aldığımız ilk teyit.” diyerek durumu özetledi.
MICROSOFT İLE SIKI BAĞLARI VAR
AP’nin verileri, Microsoft’un “Azure” bulut platformu ve OpenAI aracılığıyla sağlanan gelişmiş yapay zeka sistemlerinin İsrail ordusu tarafından alındığını gösteriyor. Araştırmada Microsoft’un, İsrail ordusuyla yakın bir ilişki içinde olduğu belirtildi ve bu ilişkinin 7 Ekim’den sonra daha da güçlendiği kaydedildi.
2021’de, Microsoft ile İsrail Savunma Bakanlığı arasında 133 milyon dolar değerinde üç yıllık bir sözleşme imzalandığı bilgisi de dikkat çekti. Bu anlaşmayla birlikte, İsrail’in Microsoft’un ABD’den sonraki en büyük ikinci askeri müşterisi haline geldiği belirlendi.
7 Ekim’den yaklaşık iki hafta sonra, İsrail ordusu tarafından Microsoft Azure’a teknik destek talebinde bulunulduğu ve bu talepteki gerekçenin “hayat kurtarıcı sistemler” üzerindeki olası kesintilerin etkileri olduğu kaydedildi. AP’ye göre, 7 Ekim sonrasındaki yaklaşık on ay boyunca, Microsoft Azure, İsrail ordusuna yönelik 130 teknik destek talebine cevap verdi. Bu veriler, Tel Aviv dışında güvenlik çemberiyle korunan iki büyük binada depolanıyor. Ayrıca, Microsoft, Tel Aviv yakınlarındaki Herzliya’da 46 bin metrekarelik dev bir kampüs de işletmektedir.
