Gökbilimciler, bilinen en uzaktaki galakside oksijen ve ağır metaller gibi elementlerin varlığını keşfetti.
Bu galaksi, 13,4 milyar ışık yılı uzaklıkta yer alıyor ve evrenin ilk dönemlerinde meydana gelmiş olabileceği düşünülüyor.
Bilim insanları, Büyük Patlama’nın evreni yaklaşık 13,8 milyar yıl önce oluşturduğuna inanıyor.
JAMES WEBB TELESKOBU, 13,4 MİLYAR YIL ÖNCESİNE IŞIK TUTTU
CNN International’da yayımlanan bir habere göre, JADES-GS-z14-0 adı verilen oldukça büyük ve parlak uzak galaksi, Ocak 2024’te insan gözünün göremediği kızılötesi ışıkta gözlemleyerek keşfedilen James Webb Uzay Teleskobu tarafından tespit edildi.
Bu uzay gözlemevi, uzayın derinliklerinden Dünya’ya milyonlarca yıl boyunca seyahat eden ışıkları gözlemlediği için, Kozmik Şafak olarak adlandırılan gizemli bir dönemin başlangıcına ya da ilk galaksilerin meydana geldiği büyük patlamadan sonraki ilk birkaç yüz milyon yıla zaman yolculuğu yapabilmektedir.
JADES-GS-z14-0’dan gelen ışığın, evren içinde bizim bulunduğumuz alana ulaşmasının 13,4 milyar yıl sürdüğü için Webb ve Şili’nin Atacama Çölü’ndeki Atacama Büyük Milimetre/milimetre-altı Dizisi (ALMA) gibi diğer gözlemevleri, galaksiyi sadece evrenin 300 milyon yaşında olduğu zamandaki haliyle gözlemlemektedir.
Gökbilimciler, Webb’in ilk gözlemlerinin ardından ALMA ile yaptıkları incelemede oksijen ve ağır metallerin varlığını tespit ettiklerinde büyük bir şaşkınlık yaşadılar. Bu durum, galaksilerin evrenin erken dönemlerinde beklenenden daha hızlı oluştuğunu göstermektedir.
“BEKLENENDEN ÇOK HIZLI GERÇEKLEŞİYOR”
ALMA’nın tespitlerine dair sonuçlar, Perşembe günü The Astrophysical Journal ve Astronomy & Astrophysics dergilerinde ayrı çalışmalar olarak yayımlandı.
The Astrophysical Journal çalışmasının başyazarı ve Hollanda’daki Leiden Üniversitesi Leiden Gözlemevi’nde doktora adayı olan Sander Schouws, konuya ilişkin yaptığı açıklamada, “Bu, sadece bebek beklediğiniz yerde bir ergen bulmak gibi bir durum. Elde edilen veriler, galaksinin oldukça hızlı bir şekilde oluştuğunu ve aynı zamanda hızla olgunlaştığını gösteriyor ve galaksilerin oluşumunun beklenenden çok daha hızlı gerçekleştiğine dair artan kanıtlara katkıda bulunuyor” ifadelerini kullandı.
EN PARLAK ÜÇÜNCÜ GALAKSİ
JADES-GS-z14-0’ın büyük boyutu ve parlaklığı da dahil olmak üzere birçok yönü, beklenmedik özellikler taşıdığı ortaya kondu.
Schouws, Webb’in incelemesi sırasında 700 uzak galaksiden bu galaksinin en uzak olmasına rağmen en parlak üçüncüsü olduğunu belirtmişti.
Ancak, evrenin bu dönemindeki en eski galaksilerin genellikle daha küçük ve sönük olması bekleniyor çünkü evren o zamanlar oldukça küçüktü.
Schouws, “Genellikle, bu erken evrelerdeki galaksiler, Hubble ve JWST’nin güzel görüntülerinden tanıdığımız ünlü galaksilerden çok daha farklı. Daha kompakt, gaz bakımından zengin ve dağınık/bozuklar. Koşullar daha aşırı çünkü birçok yıldız küçük bir hacimde hızla oluşuyor” şeklinde bilgi verdi.
