Yapay zekâ teknolojilerinden daha fazla verim elde etmek ve bilimsel üretkenliği artırmak amacıyla Türkiye, önemli bir adım atmaya hazırlanıyor. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, 2030 Sanayi ve Teknoloji Stratejisi çerçevesinde ARF süper bilgisayarına kuantum bilgisayar entegrasyonu gerçekleştirmeyi planlıyor. Bu gelişme, Türkiye’yi yapay zekâ destekli yüksek performanslı hesaplamalar alanında ileri teknoloji ülkeleri arasında öne çıkaracak.
Yapay zekâ yolculuğunun merkezinde yer alan ARF süper bilgisayarı, 80 binden fazla işlemci çekirdeği, 312 GPU kartı ve 14 petabayt veri depolama kapasitesine sahip. TÜBİTAK çatısı altında hizmet veren bu sistem, yaklaşık 40 bin dizüstü bilgisayarın toplam işlem gücüne eşdeğer bir performans sunarak, bilim insanları, araştırmacılar ve teknoloji geliştiricilerine yeni olanaklar sağlıyor.
Yeni dönemde, ARF sistemine en az 20 fiziksel kubit içeren, süper iletken kubitler üzerine inşa edilen bir kuantum bilgisayar entegrasyonu yapılması hedefleniyor. Bu adım, Türkiye’yi yalnızca yapay zekâ alanında değil, aynı zamanda kuantum teknolojilerinde de lider ülkelerden biri konumuna getirme potansiyeline sahip.
TÜRKÇE BÜYÜK DİL MODELİ VE YERLİ YAPAY ZEKA GELİŞİMİ
Yapay zekâ ekosistemini güçlendirmek amacıyla hayata geçirilen “Süper Bilgisayar Yatırım Programı”, donanım kapasitesinin yanında bilimsel üretkenliği ve yapay zekâ inovasyonlarını desteklemeyi de hedefliyor. Bu bağlamda, özellikle Türkçe diline yönelik büyük dil modelleri geliştirmek ve yerli yapay zekâ altyapısını güçlendirmek amacıyla kapsamlı çalışmalar planlanıyor.
ARF, BİLİMİN HER ALANINDA
ARF süper bilgisayarı, halihazırda TRUBA (Türk Ulusal Bilim e-Altyapısı) bünyesinde faaliyet gösteriyor. Doğrudan sıvı soğutma sistemine sahip bu ileri teknoloji altyapı, iklim modellemeden biyoteknolojiye, temel bilimlerden tıp alanına kadar pek çok sektöre yüksek performanslı hesaplama desteği sunuyor. Türkiye, bu sayede bilimsel araştırmalarında küresel ölçekte rekabet edebilirliğini artırma fırsatı yakalıyor.
ULUSLARARASI İŞBİRLİKLERİYLE GÜÇLENEN EKOSİSTEM
TÜBİTAK, sadece ulusal düzeyde değil, uluslararası platformlarda da aktif bir rol üstleniyor. Türkiye, EuropHPC Programı çerçevesinde İspanya’da bulunan MareNostrum5 süper bilgisayar altyapısına erişim hakkına sahip. 2024 Kasım ayında açıklanan TOP500 listesinde 35. sırada yer alan MareNostrum5, pek çok ülkenin araştırmacılarına açık hizmet veriyor.
Aynı zamanda, Türkiye’nin ortak olduğu BSC Yapay Zeka Fabrikası (BSC-AIF), Avrupa Birliği’nin desteklediği ilk 7 yapay zekâ fabrikasından biri olarak kabul edilmektedir. Bu gelişme, Türk sanayisi ve kamu sektörünün yapay zekâ odaklı çözümleri daha hızlı geliştirebilmesi ve uygulamaya geçirebilmesi hedeflenmektedir.
ARF-ACC İLE DAHA GÜÇLÜ YAPAY ZEKA ALTYAPISI
ARF altyapısının ikinci aşaması olan ARF-ACC sistemi, yapay zekâ araştırmaları alanında faaliyet gösteren uzmanlara ileri düzey hesaplama kapasitesi sunmak üzere devreye alınmıştır. Böylelikle, yapay zekâ projelerine odaklanan üniversiteler, start-up’lar ve kamu kurumları, daha etkili, hızlı ve kapsamlı projeler geliştirme imkânına kavuşacak.
