Her geçen gün daha ulaşılabilir hale gelen “8. kıta” olarak adlandırılan Ay’a olan ilginin artması dikkat çekiyor. Önümüzdeki 10 yıl içinde gerçekleştirilecek 60’tan fazla görevle, Ay’da aktif olan ülkelerin sayısının artması bekleniyor. Bu gelişmeler, Ay’daki ekonomik faaliyetlerin hız kazanmasına zemin hazırlayacak.
2020’lerin sonuna doğru Ay’da kurulacak olan Dünya-Ay ekonomik bölgesinin, 2040 yılı itibarıyla yaklaşık 150 milyar dolarlık bir pazar değerine ulaşması bekleniyor. Bu amaca ulaşmak için, Ay’da sürdürülebilir varlık sağlamak ve ekonomik gücü artırmak isteyen oyuncular, ARTEMIS, Lunar Gateway ve ILRS gibi kapsamlı programlarla iş birliği yapmayı hedefliyor.
Ay’ın, özellikle yakıt ikmali açısından bir üs olarak kullanılması, Dünya-Ay-derin uzay lojistiğini daha verimli hale getirmek için tasarlanan projelerin başında geliyor.
TÜRKİYE’NİN AY HEDEFLERİ VE UZAYDA BAĞIMSIZLIK YOLU
Türkiye, uzaya kendi bağımsız erişimini sağlama konusunda önemli adımlar atıyor. Milli Uzay Programı çerçevesinde, 2028 yılına kadar Ay’a ilk görevini gerçekleştirmeyi planlayan Türkiye, derin uzaya erişim deneyimi kazanmaya odaklanıyor. Bu süreçte, Türkiye’yi Ay araştırmalarında öncü ülkeler arasına sokacak bilimsel çalıştaylar da düzenleniyor.
Ülkemiz, Ay’a kendi mühendisleri ve bilim insanları tarafından tasarlanan bir uzay aracı ile ulaşmayı hedefliyor. Ay Programı, üzerinde çalışılan bir dizi ileri teknoloji ile gelişmiş bir alan haline gelmiş durumda. Bu kapsamda, Ay teleskobu, Ay yüzeyini detaylı inceleyecek yüksek çözünürlüklü video kameralar ve radyasyon dozimetreleri gibi önemli cihazların geliştirilmesi devam ediyor.
Ay görevinin bilimsel hedefleri oldukça kritik. Ay’daki suyun kökenlerinin anlaşılması, yerel manyetosferlerin yapısının incelenmesi, sıcaklık dağılımının gözlemlenmesi ve Ay ile Dünya arasındaki radyasyon ortamının karakterize edilmesi, bu görevlerin öncelikleri arasında yer alıyor. Elde edilecek bilimsel veriler, gelecekteki Ay görevlerinin planlanmasında önemli bir rol oynayacak.
AY EKONOMİSİNİN TEMELLERİ VE TÜRKİYE’NİN ROLÜ
Ay ekonomisinin inşası, yalnızca uzay endüstrisinin çabalarıyla sınırlı kalmayacak. Bu büyüyen pazarın oluşturulmasında otomotiv, inşaat, robotik, haberleşme, enerji, madencilik, sağlık ve ulaştırma gibi birçok sektörün de katkıda bulunması bekleniyor. Ay’a yönelik altyapı kurulumu, ulaşım, veri üretimi ve kaynak yönetimi gibi üç ana unsuru içeren bu ekonomi, Türkiye’nin de dahil olduğu küresel bir iş birliği gerektiriyor.
Milli Uzay Programı’nda yer alan Ay Programı, Türkiye’nin uzay dışındaki sektörlerle birlikte oluşturacağı ekosistemle Ay ekonomisinin üç temel alanında katkı sunabilir. Ay’a ulaşım, Ay’ya özel veri üretimi ve Ay kaynaklarının çıkarılması gibi alanlarda Türkiye, bu pazarın önemli oyuncularından biri olmayı hedefliyor.
AY EKONOMİSİNİN BÜYÜYEN PAZAR HACMİ
2040 yılı itibarıyla, Ay’a ulaşım ve operasyonel destek gibi faaliyetlerin pazarının 79 milyar dolara ulaşması öngörülüyor. Bu pazar, uydu fırlatmaları, iniş araçları, keşif araçları ve veri işleme gibi unsurları kapsıyor.
Aynı zamanda, Ay’a özel veri üretimi pazarının da 2040 yılına gelindiğinde 8,3 milyar dolara ulaşacağı tahmin ediliyor. Bu pazar, Ay yörüngesinden veri toplama, işleme ve analiz etme faaliyetlerini içeriyor.
Ay kaynakları pazarının ise 2040’ta 64 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Bu alandaki çalışmalar, kaynakların keşfi, çıkarılması, işlenmesi ve nihai ürünlerin piyasaya sunulmasını kapsıyor.
