Yarın gerçekleştirilecek seçimlerde, 5 milyonun üzerinde kayıtlı seçmen, ülke genelindeki 3 bin 513 sandıkta oy verme işlemini gerçekleştirecek. Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) ise bu parlamento seçimlerini gözlemlemeyecek.
Tacikistan’da yarın yapılacak genel seçimler kapsamında, parlamentonun alt kanadı olan Temsilciler Meclisi ile yerel meclis üyeleri belirlenecek. Seçmenler, yerel saatle 06.00’da açılacak oy sandıklarında, saat 20.00’ye kadar oy verme işlemini tamamlayabilecek.
Tacikistan Merkez Seçim ve Referandum Komisyonu’na göre, seçimler çoğunlukçu ve orantılı nispi temsil sistemine dayalı olarak düzenlenecek. Bu seçimlerde Halk Demokratik Partisi, Komünist Parti, Demokrat Parti, Ekonomik Reformlar Partisi, Çiftçiler Partisi ve Sosyalist Parti gibi partilerden toplam 220 aday, 63 sandalye için yarışacak.
Temsilciler Meclisi’ndeki 63 milletvekilinin 22’si orantılı nispi temsil sistemine göre, 41’i ise çoğunlukçu seçim sistemi çerçevesinde seçilecek. Orantılı nispi temsil için 68, çoğunlukçu sistem için 152 aday mücadele edecek.
Cumhurbaşkanı İmamali Rahman, Aralık 2024’te yapılacak seçimlere yönelik bir kararname imzalarken, bu kapsamda siyasi partilerin aday gösterme süreci geçen ay sona ermişti.
3 BİN 513 SANDIKTA OY KULLANILACAK
Ulusal mevzuata göre, 30 yaşını dolduran, Tacikçe bilen ve son 5 yıldır ülke sınırları içinde yaşayan vatandaşlar, Temsilciler Meclisi’ne aday olabilmekte.
Resmi verilere göre, Tacikistan’da toplam 5 milyon 522 bin kayıtlı seçmen bulunmakta. Seçmenler, 41 seçim bölgesinde kurulan 3 bin 513 sandıkta oy kullanabilecekler. Yurt dışında yaşayan Tacik vatandaşları için ise 28 ülkede 36 sandık kurulacak.
1 Mart 2020 tarihinde gerçekleştirilen son seçimlerde, Halk Demokratik Partisi, 63 sandalyeden 47’sini kazanarak, yüzde 5’lik barajı aşan Çiftçiler Partisi 7, Ekonomik Reformlar Partisi 5, Komünist Parti 2, Sosyalist Parti ve Demokrat Parti ise birer sandalye elde etmişti.
AGİT SEÇİMLERİ GÖZLEMLEMEYECEK
Seçim sürecini, aralarında Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) ve Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) gibi birçok uluslararası kuruluşun temsilcilerinin de bulunduğu çok sayıda gözlemci takip edecek.
Ancak Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT), gözlemcilerine seçimleri izlemek amacıyla akredite edilmesine dair herhangi bir garanti verilmediği gerekçesiyle bu seçimleri takip edemeyecek.
AGİT Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Ofisi, yaptığı resmi açıklamada, akreditasyon garantisi olmaması sebebiyle Tacikistan’daki parlamento seçimleri için gözlem misyonunu iptal etmek zorunda kaldıklarını belirtti. Açıklamada, “Gözlemcilerimizin seçimlere bir aydan az bir süre kala çalışmalarını yürütebileceklerine dair resmi bir garantinin olmaması, gözlem misyonumuzdan çekilmemizi zorunlu kıldı,” ifadesine yer verildi.
Başlangıçta AGİT’in 20 uzun dönemli ve 150 kısa dönemli gözlemcisi, Tacikistan’daki parlamento seçimlerini izlemeyi planlamıştı. Örgüt, Tacikistan’da demokrasiyi destekleme kararlılığını sürdürdüğünü de vurguladı.
28 MART’TA MİLLİ MECLİS SEÇİMİ YAPILACAK
Cumhurbaşkanı Rahman tarafından Aralık ayında imzalanan kararname doğrultusunda, yarınki Temsilciler Meclisi ve yerel meclis seçimlerinin ardından 28 Mart’ta, parlamentonun üst kanadı olan Milli Meclis için seçim yapılacak.
Başkanlık sistemiyle yönetilen Tacikistan’da parlamentonun iki kanadı var: Temsilciler Meclisi ve Milli Meclis. Temsilciler Meclisi, 63 milletvekili ile sürekli çalışan bir yapıya sahipken, Milli Meclis 33 üyeden oluşuyor.
Milli Meclis’teki 33 üyenin 25’i il ve ilçe belediye meclisleri içindeki gizli oylama ile seçilecek, 8 üye ise Cumhurbaşkanı tarafından atanacak. 30 yaşını doldurmuş, yüksek öğrenim görmüş ve son 7 yıldır ülkede ikamet eden her vatandaş, Milli Meclis’e seçilebilecek.
