Ege Denizi’nde Ocak ayının sonlarından itibaren devam eden depremler, dikkatleri bölgeye yönlendirmiş durumda. Bu gelişmeler, “Santorini’deki yanardağ patlarsa ne olur?” sorusunu gündeme getirdi. Konuyla ilgili olarak Prof. Dr. Şenol Hakan Kutoğlu açıklamalarda bulundu. Yanardağın olası patlaması durumunda 30 metrelik dev dalgalar beklenmediğini belirten Kutoğlu, en fazla 5 metrelik bir tsunami oluşabileceğini ifade etti. Ayrıca, Ege’deki sarsıntıların İstanbul veya İzmir’deki fay hatlarını etkileyip etkilemeyeceği yönünde de yorumda bulundu.
Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Geomatik Mühendisliği Bölümü’nden Prof. Dr. Şenol Hakan Kutoğlu, geliştirdikleri yazılım aracılığıyla Santorini Adası’ndaki yanardağ aktivitelerini incelediklerini belirtti. Son yıllarda yanardağın merkezinde bir genleşme tespit ettiklerini ifade eden Kutoğlu, yanardağ patlarsa Ege Bölgesi’nde en fazla 5 metrelik dalgaların oluşabileceğini dile getirdi. Utanarak, “5 metrelik dalga, 100 katı kadar yani 500 metre belki bin metre kadar içeriye sızıp zarar oluşturabilir. Böyle bir potansiyel var. Ancak şu durumda buna pek ihtimal vermiyorum” şeklinde konuştu.
3 YIL ÖNCE ÇALIŞMALARINA BAŞLADI
Prof. Dr. Kutoğlu ve ekibi, 3 yıl önce yeryüzünde meydana gelen olaylar ile yapılardaki değişimlerin tespitine yönelik geliştirdikleri yazılımı hayata geçirdi. Bu yazılım sayesinde, yeryüzündeki bina değişimleri, buzul ve kar kütlelerindeki değişimler, yapılar ve zeminlerdeki deformasyonlar ile barajlardaki su seviyesindeki değişimler tespit edilebiliyor.
GENLEŞME PATLAMAYA DÖNÜŞÜR MÜ?
Uydu verileri aracılığıyla yapılan kıyaslamalar sayesinde belirli zaman dilimlerindeki değişimler takip edilebiliyor. Daha önce deprem bölgeleri ve barajlarla ilgili değişimleri kamuoyuyla paylaşan Kutoğlu, şimdi de Santorini Adası’ndaki değişimleri analiz etti. Kutoğlu, “Bölgedeki yanardağ kraterinde yüzeyde bir genleşme tespit ettik. Ancak bu genleşmenin bir patlamaya dönüşüp dönüşmeyeceği belirsiz. Zira bazı durumlarda yanardağlarda basınç artışı yüzeyde deformasyona neden olabiliyor, fakat bu her zaman patlama ile sonuçlanmıyor” dedi.
“İSTANBUL İLE HİÇBİR İLGİSİ YOK”
Santorini Adası’ndaki antik dönemlerde yaşanan büyük sarsıntılara dikkat çeken Kutoğlu, günümüzde İzlanda ve İtalya’daki yanardağların çok daha aktif olduğunu vurguladı. Santorini’deki olası bir patlama durumunun sınırlı etkiler yaratacağının altını çizen Kutoğlu, “Günümüzde İzlanda ve İtalya’daki yanardağlar daha aktif hale geldi. Santorini’deki bir patlamanın İstanbul ile hiçbir ilgisi yoktur. Belki çarpan dalgalar birkaç metre yükselebilir, ama kül bulutları dışında büyük bir etki beklemiyorum” şeklinde konuştu.
“20-30 METRELİK TSUNAMİLERİ GÖRMEYECEĞİZ”
Avrupa Tsunami Araştırma Ekibi’nin interaktif tsunami haritasını inceleyen Kutoğlu, “Kıyılarımızda geçmişte yaşanan olaylar değerlendirildiğinde, 10 bin yıl içinde oluşabilecek en yüksek tsunami dalgasının beş metre civarında olacağını görüyoruz. Örneğin Bodrum ve Marmaris çevresinde bu yükseklik 2-3 metreye kadar düşmektedir. Bu da, Uzak Doğu’da meydana gelen 20-30 metrelik tsunamilerin görülmeyeceği anlamına geliyor; bu da olumlu bir durum” ifadelerini kullandı.
Santorini’deki Yanardağ Patlaması ve Tsunami Etkileri Hakkında Ne Düşünüyorsunuz?
Yanardağın patlaması büyük zararlara yol açabilir.
5 metrelik bir tsunami minimal bir etki yaratır.
Patlama İstanbul’daki fay hatlarını etkilemez.
Santorini çok aktif bir volkan değil, tehlike yok.
5 METRELİK DALGANIN ETKİSİ
Beş metrelik bir tsunami meydana geldiğinde, kıyı bölgelerinde etkiler yaratabileceği belirtiliyor. Düşük yükseltiye sahip olan alüvyon ve plaj gibi yerlerde, bu dalga 500 metreye kadar içeriye girebilir. Böyle bir potansiyel mevcut, ama açıkçası şu durumda buna pek ihtimal vermiyorum” sözlerini sarf etti.
“KENDİ BÖLGESİNDEKİ FAY HATLARINA STRES YÜKLEYEBİLİR”
Kutoğlu, “Depreme etkisi ne olur?” sorusuna “Bu volkanik etkileşimlerdir, tektonik kaynaklı değildir. Dolayısıyla Ege ve İzmir bölgesindeki ya da İstanbul’daki fay hatlarına etkisi olması mümkün değil. Ancak bölgedeki küçük fay hatlarına stres yüklemesi yapabilir” şeklinde yanıtladı. (İHA)
