Portekiz’de yaklaşık 11 ay önce kurulan azınlık sağ hükümet, Başbakan Luis Montenegro hakkında yükselen yolsuzluk iddiaları nedeniyle Meclis’te yapılan güven oylamasında yeterli desteği bulamayarak görevden düştü. Bu durum, 1974’teki demokrasiye geçişten sonra 1977’den beri bir hükümetin güven oylamasıyla düşmesi olarak kaydedildi.
Portekiz, 1974’teki diktatörlük sonrası yaşadığı demokratik dönüşümden bu yana ikinci kez bir hükümetin güven oylaması ile son bulmasını görmüş oldu; ilki 48 yıl önce, 1977 yılında gerçekleşmişti.
YOLSUZLUK İDDİALARI
Henüz birinci yılını doldurmayan sağ görüşlü azınlık hükümetinin çöküşüne neden olan faktör, Başbakan Montenegro’nun sahibi olduğu “Spinumviva” adlı aile şirketi ile ilgili ortaya çıkan yolsuzluk iddialarıdır. Bilindiği üzere Montenegro, bu şirketin hisselerini eşi ve iki çocuğuna devretmişti.
Montenegro, 21 Şubat’ta aşırı sağcı Chega ve 4 Mart’ta Portekiz Komünist Partisi (PCP) tarafından sunulan iki gensorunun kabul edilmemesi sonrasında, azınlık hükümetinin içinde bulunduğu siyasal krizi aşmak adına güven oylaması talep etmişti.
142 HAYIR OYU
Bugün Meclis’te yapılan oylamada toplamda 230 milletvekilinin bulunduğu alanda, 142 “hayır” oyu ve 88 “evet” oyu ile güvenoyu alamayan hükümet, böylelikle düştü.
Azınlık hükümetinin koalisyonunu oluşturan Sosyal Demokrat Parti (PSD) ve Hristiyan Demokratlar dışındaki partilerin çoğu, muhalefetteki Liberal Girişim (IL) dışında güvenoyuna destek vermedi. Ana muhalefetteki Sosyalist Parti (PS) ve diğer muhalefet grupları ile aşırı sağcı Chega partisi de güven oyu için karşı oy kullandı.
Hükümetin güven oylamasını geri çekmek amacıyla Başbakan Montenegro ile ana muhalefet lideri Pedro Nuno Santos arasında gerçekleştirilen yüz yüze görüşmeler sonucunda, Montenegro hakkındaki iddiaların incelenmesi için önerilen 15 günlük Meclis Araştırma Komisyonu önerileri reddedildi.
Oylama sırasında söz alan Başbakan Montenegro, Portekiz halkının yeni bir erken seçim istemediğini belirterek, ana muhalefet olan PS’yi “ekonomik istikrarı bozmakla” suçladı.
Montenegro, önümüzdeki seçimlerde partisinin başbakan adayı olacağını duyurdu. PS lideri Santos ise, güven oylamasının geri çekilmesi için Meclis’te yaygın bir Araştırma Komisyonu kurulmasını şart koşarak, krizin esas sorumlusunun “şüpheleri gidermekte yetersiz kalan Montenegro” olduğunu ileri sürdü.
PS, önerilen Araştırma Komisyonu’nun 90 gün sürmesini talep ederek, hükümetin istediği 15 günlük süreyi “ciddi olmadığını” savundu.
Bu süreç sonucunda, Portekiz halkı son üç yılda üçüncü kez sandığa gitmek durumunda kalacak.
Portekiz Cumhurbaşkanı Marcelo Rebelo de Sousa’nın, muhtemelen 11 veya 18 Mayıs tarihlerinde erken seçim ilan etmesi bekleniyor.
Öte yandan, yerel basında yer alan anketlerde, mevcut hükümet krizinin ana muhalefet partisi Sosyalist Parti’nin oy oranlarını artıracağı ve olası bir seçimde kazanan olacağı yönünde görüşler dile getiriliyor.
1 YILINI DOLDURAMADI
Şu anda Avrupa Birliği Konseyi Başkanı olarak görevine devam eden Antonio Costa, yolsuzluk soruşturmasında adı geçmesi nedeniyle Kasım 2023’te görevinden istifa etmiş ve 30 Ocak 2022’deki erken seçimde tekrar seçildiği başbakanlık koltuğuna dönmüştü.
Montenegro, yaklaşık 11 ay önceki erken genel seçimlerin ardından toplamda 80 milletvekiline sahip olan, PSD (78) ve Hristiyan Demokratların (2) oluşturduğu Demokratik İttifak (AD) ile 2 Nisan 2024’te azınlık hükümetini kurmuştu.
MONTENEGRO HAKKINDAKİ İDDİALAR
Portekiz basınında yer alan haberler, Montenegro’nun kurduğu Spinumviva’nın, 2022’de PSD başkanı olmasının ardından hisselerini eşi ve iki çocuğuna devrederek, ülkedeki oteller ve kumarhanelerle çalışmasıyla ilgili çeşitli suçlamalara maruz kaldığını ortaya koyuyor. Ayrıca, Montenegro’nun 2018-2022 yıllarında devletle olan kumarhane imtiyazlarıyla ilgili önemli müzakerelerde Solverde’nin yasal temsilcisi olduğu iddia ediliyor.
Solverde, bu süreçte çıkan haberlerin ardından, şirketin ismini korumak için 4 Mart’ta Spinumviva ile olan sözleşmesini sonlandırdığını açıkladı.
11 Mart 2025
Bugün neler oldu? İşte günün öne çıkan haberleri…
