İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, bu hafta Washington’daki ziyaretinin sonlanacağı perşembe gününde, Başkan Donald Trump ile Beyaz Saray’da iki ayrı görüşme gerçekleştirdi. Bu görüşmeler, salı ve çarşamba günleri sabah saatlerinde yapıldı.
Netanyahu’nun ABD’ye yapmış olduğu bu ziyarette, Trump ile gerçekleştirdiği görüşmelerin bir başka özelliği, ortak bir basın toplantısının düzenlenmemiş olmasıydı. Bu durum, geçmişteki ziyaretlerden belirgin bir farklılık gösterdi.
İsrailli analistler, bu görüşmelerin arka planında, ABD’nin Doha’daki Tel Aviv ile Hamas arasındaki dolaylı müzakerelere dair taşıdığı bazı siyasi mesajların olduğunu belirtiyor. Bu durum, bölgedeki gerginliklerin arttığı bir dönemde gerçekleştiği için önemli bir anlam taşıyor.
“ALISILAGELMEDİK BİR ZİYARET”
Jerusalem Post’tan siyasi analist Herb Keinon, Netanyahu’nun Washington ziyaretini oldukça alışılmadık buluyor. “Bir İsrail başbakanı, Washington’a gittiğinde genellikle fotoğraf çekimleri ve el sıkışmaları olur; ancak Netanyahu’nun bu ziyareti farklıydi, Beyaz Saray’da bu tür etkinlikler düzenlenmedi,” şeklinde ifade ediyor.
Keinon, Beyaz Saray’da Netanyahu ve Trump’ın meşhur şöminenin önünde oturduğu görüntünün, iki lider arasındaki ilişkinin samimiyetini yansıttığını vurguladı. “Bu ziyarette iki lider, Mavi Oda’da akşam yemeği yiyerek bir araya geldi. Bunun yanı sıra Netanyahu’nun eşi Sara da bu ziyarette yer alırken, Melania Trump’ın bulunmaması dikkat çekici,” dedi.
Keinon, basın mensuplarının odaya girmek için önceden izin almasına rağmen, İsrail basınından gelen gazetecilerin dışarıda bırakıldığını hatırlattı. Ayrıca, bir İsrail başbakanının basın toplantısı yapmadan Washington’da bulunmasının oldukça nadir bir durum olduğunu kaydetti.
GÖZLERDEN UZAK GÖRÜŞMELERİN SEBEPLERİ
Keinon, bu görüşmelerin zamanlamasına dikkat çekerek, İsrail ile Hamas arasındaki dolaylı müzakerelerin yanı sıra ABD ve İran arasındaki görüşmelerin yeniden başlayacağı beklentisinin bulunduğu bir dönemde gerçekleştiğini ifade etti.
Uzman, askeri koordinasyon gibi hassas konuların kapalı kapılar ardında görüşülmesinin mantıklı olacağını değerlendirdi. Böyle bir görüşme tarzının o anın ciddiyetini yansıttığını belirtti. Ayrıca, bu tür bir formatın liderlerin somut sonuçlara odaklandığını gösterdiğini ifade etti.
GÖRÜŞMELER 3 DÜZEYDE GERÇEKLEŞTİ
Yediot Ahronot gazetesinin analisti Nadav Eyal, Trump ve Netanyahu arasındaki görüşmelerin üç düzeyde gerçekleştiğini belirtti. İlk olarak, Trump’ın Netanyahu’yu karşılaması ve iki liderin birbirleriyle dayanışma içinde olduklarını yansıtan bir kucaklaşma olduğu ifade edildi.
Eyal, ikinci düzeyin ise Gazze’de ateşkes sağlanması için baskı kurma çabası olduğunu dile getirdi. Başkan Trump’ın, bölgedeki müttefiklerinden aldığı baskılarla bu görüşmeleri yürüttüğünü vurguladı. Üçüncü düzey ise Netanyahu’nun siyasi geleceğiyle ilgiliydi.
Gazze sorununun yanı sıra, Netanyahu’nun savaşın yeniden başlatılması hakkında aşırı sağcı bakanları ikna etmede Trump ile güçlü bir ilişki geliştirmeye çalıştığı vurgulandı. Eyal, Netanyahu’nun bu bağlamda Trump ile derin bir ittifak içinde bir imaj yaratmaya çalıştığını belirtti.
“BASKININ KURULDUĞU BİR GÖRÜŞMEYDİ”
Ynet haber sitesinin muhabiri Ilana Koriel, Trump ile Netanyahu arasındaki görüşmeyi “azami baskının kurulduğu bir toplantı” olarak tanımladı. Görüşmenin, Gazze’de devam eden çatışmaları sonlandırmak amacıyla Katarlı ve ABD’li yetkililerin müzakerelerde ilerlemeye çalıştığı bir dönemde gerçekleştiğini vurguladı.
Koriel, Netanyahu’nun resmi bir açıklama yapmadan Beyaz Saray’a gittikten sonra 90 dakikalık bir görüşme gerçekleştirdiğini, ancak herhangi bir ortak açıklama yapılmadığını belirtti. Ayrıca, görüşmeye katılan ABD Başkan Yardımcısı James David Vance’in daha sonra Netanyahu ile kısa bir görüşme yaptığı da aktarıldı.
KATAR’DAKİ DOLAYLI GÖRÜŞMELER
Katar’daki dolaylı müzakerelere de değinen Koriel, Hamas ile İsrail arasında ana bir konuda hala anlaşmazlık yaşandığını belirtti. Müzakere sürecinde 60 günlük geçici ateşkes anlaşması ve Gazze’deki esirlerin serbest bırakılması konularının tartışıldığını ifade etti.
Ayrıca, Doha’daki müzakerelerde, daha fazla insani yardımın Gazze’ye girişine izin verilmesi ve Trump’ın ateşkes anlaşmasına garantör olma konusunun da görüşüldüğü ifade edildi. Koriel, Hamas ile İsrail arasında ana anlaşmazlığın, Gazze’nin güneyinde bulunan Morag Koridoru’nun kontrolü olduğunu aktardı.
Netanyahu’nun bu koridoru “2. Philadelphi Koridoru” olarak adlandırdığını belirten Koriel, bu askeri güzergahın Mısır sınırıyla paralel olduğunu ve İsrail tarafından kontrol edildiğini ifade etti. Netanyahu’nun, ateşkes sonrası bu alanda askeri varlığını sürdürmek istediği ve bunun Hamas’ın silahlanmasını engellemeye yönelik bir önlem olduğu vurgulandı.
ABD Başkanı Donald Trump, İsrail’in Gazze’deki 60 günlük ateşkes için gerekli şartları kabul ettiğini açıkladı. Trump, ateşkes müzakerelerinde Katar ve Mısır’ın Hamas’a nihai teklifi sunacaklarını belirtti.
Hamas’ın ise ateşkes ve esir takası anlaşmasına yönelik öneriye olumlu yanıt verdiği, ayrıca ateşkesin uygulanması için müzakere sürecine hazır olduğu açıklandı.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
