Dünya genelinde en sık rastlanan ölüm ve hastalık sebeplerinden biri olarak kalp ve damar hastalıkları, her yıl yaklaşık 18 milyon bireyin hayatını yitirerek belirgin bir sağlık sorunu haline geliyor.
Bu hastalıklar, yalnızca insanların yaşam kalitesini düşürmekle kalmayıp, aynı zamanda ülkelerin sağlık sistemleri üzerinde önemli bir yük oluşturmakta.
Kalp ve damar hastalıklarını tetikleyen başlıca davranışsal risk faktörleri arasında sağlıksız beslenme, yetersiz fiziksel aktivite, tütün ve alkol kullanımı yer alıyor.
KÖTÜ ALIŞKANLIKLAR RİSKİ ARTIRIYOR
Bu risk faktörleri, bireylerde yüksek tansiyon, yüksek kan şekeri ve obezite gibi sağlık problemleri oluşturarak kalp ve damar hastalıklarının gelişme riskini artırıyor. Ayrıca, birden fazla risk faktörünün bir arada bulunması durumu, bireyin risk seviyesini daha da yükseltiyor.
Bu bağlamda, kalp ve damar hastalıklarından korunmak için yalnızca bir risk faktörünün değil, tüm risk faktörlerinin birlikte ele alınması ve gerekli müdahalelerin yapılması büyük önem taşıyor.
POTANSİYEL HASTALIKLARI ÖNLEMEK İÇİN PROGRAM HAZIRLANDI
Dünya Sağlık Örgütü’ne göre, uygun yaşam tarzı değişiklikleri ve kontrol edilebilir risk faktörlerinin yönetimi ile kalp ve damar hastalıklarına bağlı ölümlerin dörtte üçü önlenebilir. Bu durumu düzeltmek için Türkiye de harekete geçti.
Sağlık Bakanlığı, bu yüksek ölüm oranlarıyla mücadele kapsamında “Türkiye Kalp ve Damar Hastalıkları Önleme ve Kontrol Programı”nı hayata geçirdi.
10 YIL İÇİNDE ÖLÜME NEDEN OLACAK KALP VE DAMAR HASTALIĞI RİSKİ HESAPLANIYOR
Bu program aracılığıyla kalp ve damar hastalıklarının risk faktörlerinden korunma, erken teşhis, etkili tedavi ve takipler, aile hekimleri ile ‘uçtan uca yönetim anlayışı’ çerçevesinde tüm hizmet basamaklarında uygulanacak stratejilerle sağlanacak.
Program kapsamında aile hekimleri, 40 yaş ve üzerindeki bireylerin kardiyovasküler risk değerlendirmelerini gerçekleştiriyor. Bu değerlendirme sürecinde; bireyin yaşı, cinsiyeti, sigara kullanımı gibi bilgiler toplanıp, kan basıncı ölçüm ve kolesterol değerlendirmeleri yapılıyor. Elde edilen verilerle, 10 yıl içinde ölüme neden olabilecek bir kalp ve damar hastalığı riski hesaplanarak, kişiye özel danışmanlık hizmeti sunuluyor.
2 MİLYONU AŞKIN KİŞİDE RİSK DEĞERLENDİRMESİ YAPILDI
Aile hekimleri, 1 Kasım 2024 ile 14 Nisan 2025 tarihleri arasında, Aile Hekimliği Sözleşme ve Ödeme Yönetmeliği’nde yapılan değişiklikle 2 milyon 483 bin 467 kardiyovasküler risk değerlendirmesi gerçekleştirdi.
HER 8 KİŞİDEN BİRİNDE RİSK TESPİT EDİLDİ
Bu taramalar sonucunda 317 bin 776 bireyde risk tespit edildi. Bu, yaklaşık 8 kişiden birinin kardiyovasküler risk taşıdığı anlamına geliyor.
ÜCRETSİZ DANIŞMANLIK HİZMETİ VERİLİYOR
Bu risk taşıyan bireyler için, Sağlıklı Hayat Merkezlerinde sağlıklı beslenme, daha aktif bir yaşam tarzı, sigara bırakma gibi konularda ücretsiz danışmanlık hizmeti sunulmaya başlandı.
Bakanlık yetkilileri, kalp sağlığını koruyabilmek için işlenmiş gıdalardan kaçınılması, tuz tüketiminin azaltılması, sigara ve alkol kullanımının bırakılması, düzenli egzersiz yapılması ve yeterli uyku alınması gerektiğini vurguluyor.