İran ve İsrail arasındaki gerilim giderek artıyor.
Çatışmaların 11. gününde, İran sabah saatlerinde İsrail’e birçok balistik füze ve insansız hava aracı (İHA) ile saldırı düzenledi.
İsrail ordusu, İran’ın bu füze saldırılarına karşılık olarak “Yükselen Aslan” operasyonu çerçevesinde yeni bir hava harekâtı başlattı.
FORDO NÜKLEER TESİSİ YENİDEN HEDİF ALINDI
Hava harekâtının başlatılmasının ardından Tahran ve Kum şehirleri yakınlarında büyük patlamalar meydana geldi.
İsrail ordusu, bu operasyonun önemli hedeflerinden birinin, Kum kenti yakınlarındaki Fordo nükleer tesisi olduğunu duyurdu.
TESİSİN VURULDUĞU DOĞRULANDI
İran’ın yarı resmi haber ajansı Tesnim, Fordo Nükleer Tesisi’nin hedef alındığını doğruladı.
ABD’nin düzenlediği saldırının ardından Fordo’nun çevresinde büyük tahribat ve toprak kaymaları meydana geldiği belirtiliyor. Ancak tesisin durumu hakkında henüz net bir bilgi mevcut değil.
DAHA ÖNCE DE ABD SALDIRDI
22 Haziran tarihinde gerçekleştirilen bir başka saldırıda ise ABD, İran’ın Fordo, Natanz ve İsfahan nükleer tesislerine B-2 “hayalet” bombardıman uçaklarıyla vurmuştu.
Bu saldırıda, GBU-57A/B Massive Ordnance Penetrator (MOP) bombalarının kullanıldığı ve her bir tesise ikişer bomba atıldığı ifade edilmişti.
FORDO AĞIR HASAR ALDI
Saldırının sonrasında Fordo Nükleer Tesisi’ne ait ilk uydu görüntüleri paylaşıldı. Bu görüntülerde, kompleksin bazı bölümlerinde ağır hasar olduğu görülüyor.
Ayrıca, füze isabet eden alanın yakınında toprak kaymaları yaşandığı da rapor edildi.
Görüntüler, ABD hava saldırılarının ardından Fordow’daki yeraltı kompleksinin üzerinde en az altı mühimmat girişi veya kraterinin bulunduğunu ortaya koyuyor.
FORDO’NUN STRATEJİK ÖNEMİ
Fordo Nükleer Tesisi, İran’ın nükleer programının merkezi olarak biliniyor.
Tahran’ın 160 kilometre güneyinde, dağlık bir alanda yerin derinliklerine inşa edilen tesis, 2009 yılında varlığının ortaya çıkması ile uluslararası alanda büyük kaygılara neden olmuştu.
2015 yılına ait nükleer anlaşma (JCPOA) doğrultusunda, İran, Fordo’yu araştırma tesisi olarak kullanmayı kabul etmişti. Ancak ABD’nin 2018’de anlaşmadan çekilmesi ile tesis tekrar faal hale geldi.
Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) tarafından 2025 yılında yayınlanan bir rapora göre, Fordo’da yüzde 60 oranında zenginleştirilmiş uranyum üretimi yapılmakta. Uzmanlar, bu oranın sivil enerji üretimi açısından yüksek olduğunu, ancak nükleer silah üretimi için yetersiz olduğunu belirtiyorlar.
İSRAİL, “ANA HEDEFİMİZ FORDO’YU YOK ETMEK” DİYOR
İsrail, operasyonunun ana hedefi olarak Fordo’yu imha etmeyi belirledi.
Axios’a konuşan kaynaklar, Fordo’nun imha edilememesi durumunda tüm operasyonun başarısız sayılacağını vurguladı. İsrail’in ABD Büyükelçisi Yechiel Leiter, Fox News’e yaptığı açıklamada, “Tüm operasyon Fordo’nun yok edilmesiyle tamamlanmalıdır” diyerek tesisin önemini vurguladı.
“ABD OLMADAN HEDEFLERİMİZE ULAŞAMAYIZ”
İsrail’in Fordo’yu vurabilmesi için ABD’nin desteği hayati bir role sahip.
ABD’nin Orta Doğu’daki üslerinde konuşlu olan B-52 bombardıman uçakları, Fordo gibi derin yeraltı tesislerini hedef alabilecek kapasiteye sahip.
El Arabiya’ya konuşan bir İsrailli yetkili, “ABD müdahil olmazsa hedeflere ulaşamayız. Trump’ın Tel Aviv’e baskı yapması halinde ateşkese razı gelebiliriz” diyerek Washington’un kritik rolüne dikkat çekti.
Öte yandan, Trump daha önce Truth Social platformunda, İran’ın uranyum zenginleştirme programını tamamen durdurması gerektiğini ifade etmiş ve aksi takdirde Tahran’ın “başına kötü şeylerin geleceğini” belirtmişti.
