Havacılık sektörü, devrim niteliğindeki bir yenilik ile karşı karşıya: Havadan elde edilen yakıtla çalışan uçaklar. Bu çığır açıcı yaklaşım, atmosfere salınan karbondioksiti (CO2) yakalayıp, jet yakıtına dönüştüren sürdürülebilir havacılık yakıtı (SAF) üretmeye odaklanıyor.
Ancak Avrupa Birliği Havacılık Emniyeti Ajansı, bu tür e-yakıtların maliyetinin ton başına ortalama 8 bin 720 dolarla çok yüksek olduğunu belirtiyor. Bu durum, e-yakıtların yaygın olarak benimsenmesinin önünde bir engel teşkil ediyor.
Sürdürülebilir havacılık yakıtları iki ana kategoride toplanıyor: Biyo-bazlı SAF ve e-SAF. Biyo-bazlı SAF, kullanılmayan yemeklik yağlar ve tarımsal atıklar gibi organik malzemelerden üretim yaparken; e-SAF ise yenilenebilir hidrojen ile havadan yakalanan CO2’den elde ediliyor.
E-yakıtlar karbon nötr olmasına rağmen, yüksek karbon yakalama ve elektroliz maliyetleri sebebiyle en pahalı alternatifler arasında yer alıyor.
Havacılık politikaları uzmanı Camille Mutrelle, e-kerosenin sektördeki karbon ayak izini önemli ölçüde azaltma potansiyeline sahip olduğunu düşünüyor. Biyolojik bazlı SAF üretiminin sınırlayıcı faktörleri arasında hammadde bulunabilirliği ve arazi kullanımı gibi endişeler varken, e-kerosen bu engelleri aşarak havacılık yakıtı talebini sürdürülebilir biçimde karşılayabiliyor.
E-yakıtlar, atmosferdeki CO2’yi veya endüstriyel emisyonları, yenilenebilir elektrik aracılığıyla su ve hidrojenle kullanarak elde ediyor. Ortaya çıkan ürün ise mevcut uçak motorlarıyla kullanılabilen, atmosfere daha fazla karbon salmayan sentetik jet yakıtı oluyor.
Kaliforniya merkezli girişim Twelve, düşük sıcaklıkta CO2 elektroliz yöntemi ile bu alanda öncülüğünü sürdürüyor. Enerji tasarruflu bu süreç, CO2 ve suyu sentetik yakıtın ana bileşeni olan sentetik gaz haline dönüştürüyor. Twelve temsilcilerinin ifadelerine göre, bu “hava bazlı yakıtlar” fosil jet yakıtlarına kıyasla emisyonları yüzde 90’a kadar azaltma kapasitesine sahip.
E-yakıtların potansiyeli büyük olmakla birlikte, fosil yakıtlardan gerçek anlamda sürdürülebilir havacılığa geçiş; petrole, mevcut politikaların ve düzenleyici hızlı yatırım süreçlerine bağlı olarak karmaşık bir durum arz ediyor.
Dublin Şehir Üniversitesi’nden havacılık yönetimi profesörü Marina Efthymiou, “Maliyetleri düşürmek amacıyla ölçek ekonomilerine ihtiyaç duyuluyor, fakat mevcut yüksek ön maliyetler havayollarını SAF’ın benimsenmesi konusunda geri adım attırabiliyor.” şeklinde görüş belirtiyor. Uzmanlar ise devam eden yatırımlar ve politikaların desteği sayesinde havadan yakıtla uçmanın hayalden gerçeğe dönüşebileceğini öngörüyor.
