NASA Goddard Uzay Uçuş Merkezi’nden Denny Oliveira önderliğindeki yeni bir çalışma, Güneş’in artan aktivitesinin yörüngedeki uydulara, özel olarak da SpaceX’in binlerce Starlink uydusuna ciddi etkiler yaptığını açıkça ortaya koydu.
Araştırmalar, jeomanyetik fırtınaların uydulardaki sürtünmeyi artırarak, bu uyduların Dünya atmosferine yeniden giriş sürelerini önemli ölçüde hızlandırdığını gösteriyor.
GÜNEŞ FIRTINALARI STARLINK UYDULARINI ETKİLİYOR
Güneş’in 11 yıllık aktivite döngüsünün pik yaptığı solar maksimum dönemlerinde meydana gelen şiddetli Güneş patlamaları, Dünya atmosferini ısıtarak genişlemesine sebep oluyor. Bu durum, uyduların yörüngesel yaşam sürelerini 10 güne kadar kısaltabiliyor.
Bu olgunun en son 2024 yılının sonlarında Oliveira ve ekibinin Starlink uyduları üzerindeki incelemeleriyle belgelendiği bildiriliyor.
Güneş’ten kaynaklanan artan fırtına aktiviteleri, alçak yörünge uyduları için dikkate değer bir etmen haline gelmekte.
SpaceX’in yörüngede faaliyet gösteren 7 binden fazla Starlink uydusu mevcut ve bu sayının 30 bine ulaşması hedefleniyor; ancak uydu sayısının artması, atmosfere dönüşlerini de artırıyor.
2020-2024 yılları arasında toplam 523 Starlink uydusunun atmosfere geri girdiği ve burada yanması için tasarlandığı ifade ediliyor.
Oliveira, jeomanyetik fırtınalar sırasında uyduların beklenen süreden daha hızlı bir şekilde atmosferle buluştuğunu belirtti.
Örneğin, fırlatıldıktan sadece beş gün sonra 37 Starlink uydusunun, normalde 15 günden fazla süren bir süreçte atmosferdeki yolculuğunu tamamladığı kaydedildi.
Hızlandırılmış yeniden girişler, SpaceX gibi uydu operatörlerinin işlevsiz uydularını yörüngeden hızlı bir şekilde temizlemelerine olanak tanırken bazı riskleri de beraberinde getiriyor.
Uyduların daha hızlı atmosfere giriş yapması, bazı parçaların yanmadan yeryüzüne ulaşma ihtimalini artırıyor.
Ağustos 2024’te Kanada’nın Saskatchewan eyaletindeki bir çiftlikte bulunan 2,5 kg ağırlığındaki bir Starlink uydu parçası, bu riskin somut bir örneği haline geldi.
Söz konusu olay, atmosfere yeniden giriş yapan bir Starlink uydusunun sağ çıktığı doğrulanan tek vaka olarak kayıtlara geçti.
