Van’da ilkokulu birlikte okuyan Agrin Nuda Bayat ve Elif Berra Demir, farklı şehirlerde devam ettikleri lise eğitimine rağmen dostluklarını güçlü bir şekilde sürdürmeye devam ediyor. İki genç, çevre kirliliği sorununa dikkat çekmek ve bu sorunla mücadele edebilmek amacıyla birlikte bir proje geliştirmeye karar verdiler.
Projelerini şekillendirmek için bazen yüz yüze, çoğunlukla ise görüntülü görüşmelerle bir araya gelen öğrenciler, öğretmenlerinden de destek alarak yoğun bir çalışma süreci geçirdiler. Doğal malzemeleri kaynatmak, süzmek ve kontrollü ısıtmak gibi işlemleri uygulayarak jel formuna getirdikleri meyan kökü, mor soğan kabuğu ve kırmızı deniz yosunu gibi malzemeleri, fırında kurutarak çevre dostu bir ambalaj üretmeyi başardılar.
Bu ambalaj, yüksek ısıya dayanıklı, antibakteriyel niteliklere sahip ve düşük geçirgenlik özellikleri taşıyor. Geleneksel plastik ambalajlara göre yüzde 8 oranında daha sağlam olarak değerlendiriliyor. Ayrıca doğada kısa sürede çözünebilmesi de önemli bir avantaj sağlıyor. “Akıllı Gıda Ambalajı Projesi” adlı yenilikçi ürünleri, TÜBİTAK Türkiye finallerinde kimya alanında birincilik ödülüne layık görüldü.
Proje ortağı Agrin Nuda Bayat, çevre kirliliğini önleme motivasyonlarıyla yola çıktıklarını dile getirerek, “Dünyanın en büyük sorunlarını inceledik ve çevre kirliliğinin ön sıralarda yer aldığını gördük. Plastik atıkların büyük çoğunluğunun ambalajlardan kaynaklandığını fark ettiğimizde, bu alanda doğada çözünebilen bir alternatif geliştirmek istedik. Projeye danışmanlık yapan öğretmenimiz Selin Sağdıç, arkadaşımın okulunda yer alıyordu” şeklinde konuştu.
Kullandıkları malzemelerin seçiminde bulundukları bölgelere özgü bitkileri tercih ettiklerini ifade eden Bayat, “Ben Van’da yetişen meyan kökünü, arkadaşım ise kendi bölgesinde bulunan mor soğan kabuklarını kullandı. Böylelikle yerel kaynaklardan faydalanarak tamamen doğada çözünebilen, fonksiyonel bir ürün geliştirmeyi başardık. Proje sürecinde görüntülü görüşmeler ve zaman zaman bir araya gelerek çalıştık. Bir yıl boyunca büyük çaba sarf ettik ve emeğimizin karşılığını aldık” dedi.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Hayati Yazıcı Fen Lisesi Müdürü Aydın Uçkan, projeye ilişkin yaptığı değerlendirmede, “Öğrencilerimizi her zaman araştırmaya ve proje üretmeye teşvik ediyoruz. Bu yıl 120 projeyle başvuru yaptık ve iki projede Türkiye finallerine kaldı. Agrin Nuda Bayat’ın projesi, kimya alanında Türkiye birincisi oldu. Bu çocuklar, gelecekte Aziz Sancar gibi önemli bilim insanları olabilir” diye belirtti.
Projeye katkı sağlayan fizik öğretmeni Alper Bayram ise öğrencilerin bir yıl boyunca süreci sabırla yürüttüğünü vurgulayarak, “Laboratuvar deneylerini kaydedip birbirlerine gönderdiler. Mesafeye rağmen büyük bir özveriyle çalıştılar. Bu başarı, tamamen onların azmi ve emeğiyle elde edildi. Kendilerini kutluyorum” ifadelerini kullandı.
