Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) Mayıs ayı meclis toplantısı, EBSO Meclis Başkanı M. İbrahim Gökçüoğlu’nun başkanlığında İzmir Ticaret Odası’nda yapıldı. Toplantıda EBSO Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar’ın açıklamaları dikkat çekti.
Yorgancılar’dan sert eleştiri: “Ahlak nerede?”
Toplantıda konuşan Yorgancılar, Boğaziçi Üniversitesi’nde öğrencilerden tepki toplayan Nurettin Yıldız’a dolaylı yoldan eleştiriler yöneltti. Yorgancılar, Çin’deki altı yaşındaki çocuklara zorunlu yapay zeka eğitimi verilmesini örnek göstererek Türkiye’deki durumu değerlendirdi:
“Çin’de 1 Eylül’den itibaren altı yaşındaki çocuklar yapay zeka eğitimi almak zorunda. Bizde ise böyle bir zihniyet hüküm sürüyor. Birisi çıkıp altı yaşındaki çocuklarla evlenmekten bahsedebiliyor. Bu kişi Boğaziçi Üniversitesi’ne konferansa davet ediliyor ve ardından protesto edilmesi gündeme geliyor. Bu anlayışın insanlığın neresinde yeri var? Ahlak aslında bu durumun neresinde? Birisi kadın dayak yiyorsa ‘şükretsin’ demiş. Bu kadar ahlaksızlığı burada dillendirmek istemezdim, ama Atatürk değerleriyle büyüyen biri olarak bunu görmezden gelemezdim.”
“Rıfat Bey’in konuşması ayakta alkışlanırdı”
EBSO Başkanı, Mayıs toplantısında TOBB Başkanı Rıfat Hisarcıklıoğlu’nun medya önünde yaptığı açıklamalara da değindi. Hisarcıklıoğlu’nun Ekonomi Şurası’ndaki konuşmasının çok önemli olduğunu ifade eden Yorgancılar, şu ifadeleri kullandı:
“Rıfat Bey’in basına kapalı konuşmasını burada gerçekleştirse, buradaki kimse oturamaz, herkes kalkar ve ayakta alkışlardı. Akla gelebilecek her konuya değinmiş. Bu hafta TOBB Genel Kurulu var; yeniden Ankara’ya gideceğim. Ekonomi Şurası’ndaki konuşmasını orada yaparsa, herkesin derdine derman olur.”
“Organize sanayiye vergi denetimi hatalı”
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in organize sanayi bölgelerine vergi denetimi için maliye memuru atama planına sert tepki gösteren Yorgancılar, kayıt dışı ekonomi ile mücadelenin yaklaşımlarla değil, yapısal reformlarla gerçekleştirilmesi gerektiğini vurguladı:
“Bu odada hiç kimsenin kayıt dışı ekonomiyi savunacağını kimse iddia edemez. Herkes vergisini ödüyor, çalışanlarının hepsi kayıtlı. Ancak bu tür önlemlerle çözüm bulamayız. Sayın Mehmet Bey’e de bu ifade edildi. Organize sanayi bölgelerine maliyeci atayarak vergi denetimi yapmak yanlıştır. Neden vergi ödenmiyor? Bunun üzerine eğilmek lazım. Neden kaçak içki var? Çok yüksek vergi oranları var. Düşük olursa kimse kaçak içki üretir mi?” dedi.
“Ani para politikası sıkılığını mali politikada göremiyoruz”
3 Mayıs tarihinde Merkez Bankası’ndan Türk lirasına (TL) geçişi desteklemek adına yeni önlemler alındığını belirten Yorgancılar, “Ani para politikalarındaki sıkılığın devam ederken, mali politikada aynı tutarlılığı göremiyoruz. İhracat bedellerine dair yüzde 35’lik baskı yeniden yürürlüğe girdi. Merkez Bankası, yıllık enflasyon raporunda 2025 yılı için TÜFE hedefini yüzde 24 olarak sabit bıraktı. Yabancı para mevduat zorunlu karşılık oranları tüm vadelerde 200 baz puan artırıldı. Yurt içi yerleşiklerle yapılan 1 yıla kadar vadeli yabancı para cinsinden repo işlemleri için zorunlu karşılık oranı 400 baz puan yükseltildi.” şeklinde konuştu.
Ayrıca, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın kararına bağlı olarak, İhracat Genelgesi’nde yapılan güncellemeyle, ihracat bedellerinin Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’na (TCMB) asgari satış oranının 31 Temmuz 2025 tarihine kadar yüzde 35 olacağı kararlaştırıldı. Firmaların dövizlerinin TL’ye dönüşümünde sağlanan destek oranı da yüzde 3’e çıkarıldı. Son olarak, Cumartesi günü, Türk lirası cinsinden yurt dışı repo işlemleri için zorunlu karşılık oranı, 1 yıla kadar yüzde 12 iken, 1 aya kadar yüzde 18’e, 3 aya kadar da yüzde 14’e yükseltildi.”
En büyük 100 firma enflasyona yenildi!
“Üretimden Satışlara Göre 100 Büyük Firma” araştırmasının 43’üncü sonuçlarını değerlendiren Yorgancılar, şöyle devam etti:
“100 büyük firmaya ilişkin verilere baktığımızda, özetle şunu ifade edebiliriz: Üretici ve ihracatçılar açısından 2024 yılı kayıp bir yıl olmuştur. Üretimden satışlar reel olarak gerilerken, maliyet kalemleri artmaya devam etmiştir. Yani, enflasyon karşısında kalmamışlardır. 100 büyük firmanın ihracat performansı, ülkenin ortalamasının altında kalmıştır. Üretim ve ihracat açısında ithalata olan yüksek bağımlılık sürmektedir. Enflasyon düzeltmesi etkisiyle öz kaynakların görünümünde iyileşme görülse de, firmalar mevcut kısıtlamalar nedeni ile döviz riskini yönetme konusunda ciddi zorluklarla karşı karşıya kalmıştır. Genel olarak; üretim maliyetlerinin kur ve enflasyonun üzerinde artması, iç talepteki daralma ve dış pazarlarda rekabet gücünün kaybedilmesi ile simultane olarak ortaya çıkan olumsuzluklar, zarar beyan eden firmaların sayısında artışa yol açmıştır. İlk kez karlılık oranları negatif bir seyir izlemiştir.”
