Dünyanın en hızlı değişen alanlarından biri olan Arktika, Kuzey Kutup Dairesi’nin üstünde yer alıyor.
NASA’nın ARCSIX (Arctic Radiation Cloud Aerosol Surface Interaction Experiment) projesi, bölgedeki buzul erimelerinin tahmin edilenden çok daha hızlı gerçekleştiğini ortaya koydu.
Bilim insanları, bunun sebebinin Grönland’ın ortaya çıkan kara kütlesinden kaynaklanan tozların etkisi olabileceğini belirtmektedir.
Bu tozlar, bulutlarda buz kristalleri oluşumunu teşvik ederek, güneş ışınlarının buzullara ulaşımını kolaylaştırmakta ve böylece erime sürecini hızlandırmaktadır.
ARCSIX GÖREVİ VE BULGULAR
ARCSIX projesi, 2024 yazında Arktika’da gerçekleştirildi. Araştırmacılar, Grönland üzerindeki bulutlarda beklenenden yüksek yoğunlukta buz parçacıkları buldular.
Bu durum, buzul erimelerinin bu kadar hızlı olmasının nedenini açıklayabilir. Proje kapsamında toplanan veriler, Arktika’daki en kapsamlı deniz buzu, bulut, radyasyon ve aerosol ölçümlerini içermektedir.
BUZULLARIN HIZLI ERİMESİNİN NEDENİ: TOZ
NASA bilim insanları, buzulların geri çekildikçe Grönland’daki açık kara kütlesinin daha fazla toz yaydığını ve bu tozların rüzgarlarla kuzeye taşındığını düşünmektedir.
Bu tozlu bulutlar daha hızlı yayılmakta ve daha fazla Arktika buzulunu açığa çıkararak erime sürecini hızlandırmaktadır.
İKLİM MODELLERİ VE BULUTLAR
İklim modelleri, bulut oluşumu ve dağılımını hesaplamak için süper bilgisayarlar kullanmaktadır. Bu modeller, bulutların içindeki nanometre boyutundaki parçacıklarla da ilgilenmektedir.
NASA’nın araştırmaları, 15 santigrat derecenin altındaki bulutların yüzde 4,5’inin tozlu hale geldiğinde sıvıdan buza dönüştüğünü göstermektedir.
ARCSIX görevinden elde edilen verilerin, toz konsantrasyonlarının çok daha yüksek seviyelerde olduğunu ortaya koyacağı beklenmektedir.
ARKTİKA’NIN GELECEĞİ VE ARAŞTIRMALAR
ARCSIX görevinden sağlanan verilerin detaylı analizi, Arktika’nın ne kadar hızlı buzul kaybedeceğine dair önemli bilgiler sunacaktır.
Bilim insanları, buzul kristallerinin miktarını ölçerek ve bu verileri iklim modellerine entegre ederek, bulutların nasıl değişeceğini anlamaya çalışmaktadır.
Bu araştırmalar, Arktika’nın geleceği ve iklim değişikliği ile mücadele için kritik bir öneme sahiptir.
