İngiliz Antarktika Araştırmaları (BAS) öncülüğündeki uluslararası bilim insanları, Antarktika’nın buzul örtüsünün altındaki yapıyı en ayrıntılı biçimde haritalamak için kayda değer bir başarı elde etti. “Bedmap3” olarak adlandırılan bu kapsamlı harita, 60 yılı aşkın araştırma verisinin bir araya getirilmesi ile oluşturuldu ve kıtanın daha önce keşfedilmemiş alanlarını ortaya çıkardı.
Uçaklar, uydular, gemiler ve köpekli kızaklar kullanılarak toplanan verilerle hazırlanan bu harita, Antarktika’nın 27 milyon kilometrekarelik buzul örtüsünün altında gizli bulunan dağları ve derin kanyonları net bir şekilde gösteriyor. Scientific Data dergisinde yayımlanan bu çalışma, kıtanın en kalın buzlarının hangi bölgelerde olduğunu da gün yüzüne çıkardı. Önceki verilere dayanan Adélie Land’deki Astrolabe Havzası’nda olduğu düşünülen en kalın buz, yeni değerlendirmelerle Wilkes Land’deki bir kanyona kaydırıldı ve burada buz kalınlığının 4,757 metreye kadar ulaştığı tespit edildi. Bu kalınlık, Birleşik Krallık’taki Shard gökdeleninin 15 katından daha fazla.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNE ANTARKTİKA’NIN TEPKİSİ
Bedmap3 haritası, bilim insanlarına Antarktika’nın buz tabakası ile yatak arasındaki etkileşimleri inceleme olanağı tanıyan önemli bir aracın yanı sıra, buzun kıta genelindeki hareketini ve sıcaklık artışlarının etkisiyle buz tabakasının nasıl evrileceğini tahmin etme konusunda yardımcı olacağı ifade edildi. Dr. Hamish Pritchard bu haritanın, araştırmalara yeni bir perspektif kazandırdığını belirtti.
YENİ HARİTALAMA YÖNTEMLERİ
Bedmap3, 2001 yılında başlatılan ve Antarktika’nın kaya yatağını haritalamayı amaçlayan çalışmaların üçüncü aşaması olarak dikkat çekiyor. Önceki çalışmalara göre çok daha kapsamlı olan bu harita, eski verilerin iki katı kadar veri barındırıyor ve 500 metre aralıklarla işlenmiş veri noktalarına sahip. Böylece, Doğu Antarktika, Güney Kutbu çevresi, Antarktika Yarımadası ve Batı Antarktika kıyılarındaki büyük bilgi boşlukları doldurulmuş oldu. Dahası, daha önce tam olarak haritalanamayan derin vadiler ve kayalık dağlar gibi alanlar da daha doğru bir şekilde gösterildi.
Yeni uydu verileri, buz tabakasının yüksekliği ve şekli ile kıtanın kenarındaki yüzen buz raflarının kalınlığını daha hassas bir şekilde belgeleyerek, buzun okyanusla buluştuğu ve yüzeye çıkmaya başladığı kara oturma hatlarını daha net bir şekilde ortaya koydu.
Bazı İlginç İstatistikler:
Antarktika’nın toplam buz hacmi (buz rafları dahil): 27,17 milyon km³
Antarktika’nın toplam alanı (buz sahanlıkları dahil): 13,63 milyon km²
Antarktika buzunun ortalama kalınlığı (buz rafları dahil): 1.948 m (buz rafları hariç: 2.148 m)
Bütün buzların erimesi durumunda küresel deniz seviyesinde beklenen artış: 58 metre
BAS’tan haritalama uzmanı Peter Fretwell, “Bedmap3, Antarktika Buz Tabakası’nın düşündüğümüzden çok daha kalın ve büyük olduğunu gösteriyor. Bu durum, kıtanın kenarlarına sıcak okyanus suyunun girmesiyle erime riskinin arttığını ve dolayısıyla Antarktika’nın daha savunmasız hale geldiğini işaret ediyor” şeklinde değerlendirmede bulundu.
Bu harita, bilim insanlarının Antarktika’daki buzulların gelecekteki davranışlarını daha iyi anlamalarına olanak tanıyan önemli bir kilometre taşı olarak öne çıkıyor.
