İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) tarafından yürütülen uluslararası bir araştırma, gençlerin dijital teknoloji ile olan etkileşimlerine dair çarpıcı sonuçlar ortaya koydu.
Avrupa Birliği destekli “Technological Wellness Among Young People (TECHWELL)” projesi çerçevesinde Türkiye, Fransa ve İtalya’da yürütülen çalışmalar, ergenlerin teknoloji kullanım alışkanlıklarını mercek altına aldı.
YÜZDE 91, TEKNOLOJİYİ EBEVEYN KONTROLÜ OLMADAN KULLANIYOR
Bu araştırma kapsamında Türkiye, İtalya ve Fransa’da yaklaşık 1000 öğrenci, 400 öğretmen ve 400 veli ile saha çalışmaları gerçekleştirildi.
Elde edilen verilere göre, ergenlerin yüzde 91’inin teknolojiyi ebeveyn gözetimi olmadan kullandığı, 10 yaşından önce akıllı telefon kullanmaya başlayan bireylerin, 13 yaşından sonra telefon kullanmaya başlayanlara oranla bağımlılık açısından iki kat daha fazla risk taşıdığı belirlendi.
EKRAN SÜRESİ BİLİNÇLİ OLARAK ARTIRILIYOR
İTÜ İşletme Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Adnan Veysel Ertemel, bu araştırmanın temellerinin, yaklaşık 10 yıl önce yayımladığı “Dijital Çağda İllüzyonel Pazarlama” kitabına dayandığını ifade etti.
Dijital platformların nötr olmadığını vurgulayan Ertemel, kullanıcıların ekran başında kalma süresinin kanca tekniği gibi yöntemlerle bilinçli olarak artırıldığını belirtti.
Doç. Dr. Ertemel, 2019-2020 yıllarında 2 bin öğrenci için düzenledikleri eğitimlerle gençlere teknolojiyi daha bilinçli kullanma yollarını pratik yöntemlerle anlattıklarını ve bu çalışmaların akademik yayınlarla desteklendiğini kaydetti.
“BAĞIMLILIK DÜZEYİNE ULAŞMA ORANI YÜZDE 21”
İTÜ’nün yürütücülüğünde gerçekleştirilen “TECHWELL” projesinin, Türkiye’den İstanbul Valiliği, İtalya’dan Padova Üniversitesi ve Fransa’dan UPEC Üniversitesi gibi 7 ortakla birlikte yürütüldüğünü açıklayan Ertemel, projenin 15-17 yaş aralığındaki ergenlerin teknoloji kullanım alışkanlıklarını dönüştürmeye yönelik pratik eğitimleri içerdiğini belirtti.
Araştırmalar sonucunda elde edilen bulgular oldukça kayda değer. Ergenlerin teknolojiyi kullanmaya başlamaları ne kadar erken olursa, problemli telefon kullanımı da o kadar artıyor. Örneğin, 10 yaşından önce akıllı telefon kullanmaya başlayanlar, 13 yaşından sonra başlayanlara göre bağımlılık açısından iki kat daha fazla risk taşıyor. Çalışma sonuçlarında, ergenlerin yüzde 91’inin teknolojiyi ebeveyn denetimi olmadan kullandığı, yüzde 82’sinde problemli telefon kullanımı gözlemlenirken, bağımlılık düzeyine ulaşma oranının ise yüzde 20-21 civarında olduğu tespit edildi.” diye konuştu.
GELİŞMELERİ KAÇIRMA KORKUSU KIZLARDA DAHA YAYGIN
Doç. Dr. Ertemel, araştırmada cinsiyetler arasındaki dijital bağımlılık türlerinin farklılıklar gösterdiğini, kız öğrencilerde sosyal medya bağımlılığının, erkeklerde ise dijital oyun bağımlılığının daha fazla sorun teşkil ettiğini, ayrıca “Gelişmeleri Kaçırma Korkusu (GKK)” olarak adlandırılan fenomenin kızlarda daha yaygın olduğunu vurguladı.
Fransa’da bazı yasal düzenlemeler olmasına rağmen dijital bağımlılık sorununun aynı düzeyde devam ettiğine dikkati çeken Ertemel, bu durumun, mevcut düzenlemelerin tek başına yeterli olmadığını gösterdiğini belirtti. Dijital bağımlılığın, öğrencilerin akademik başarılarına da olumsuz etkiler yarattığını ve akıllı telefon bağımlılığının ergenlerin ders başarılarını doğrudan etkilediğini ifade etti.
TELEFON KULLANICILARININ YARISI 30 DAKİKADA BİR TELEFONUNU KONTROL EDİYOR
Doç. Dr. Ertemel, 2021 yılında 6-15 yaş grubundaki dijital teknoloji kullanım oranının yüzde 82 iken 2024 itibarıyla bu oranın yüzde 92’ye ulaştığını aktararak, “Ayrıca telefon kullanıcılarının neredeyse yarısı 30 dakikada bir telefonunu kontrol ediyor. 15-17 yaş grubu lise öğrencilerine yönelik yapılan çalışmada, gençlerin yüzde 81,4’ü problemli akıllı telefon kullanımı belirtileri gösteriyor. Ayrıca yüzde 20’lik dilim, yüksek bağımlılık riski taşıyan grup olarak değerlendiriliyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Projenin 1 yıllık süresi kaldığını ve pilot eğitimlerle başlayacak uygulamaların geri bildirimlere göre geliştirileceğini de dile getiren Ertemel, projenin tüm çıktıları ve eğitim materyallerinin TECHWELL’in internet sitesi üzerinden daha geniş kitlelere ulaştırılacağını belirtti.
