Türkiye genelinde hava sıcaklıklarının belirgin bir şekilde artması, kene popülasyonunda da hızlı bir artışa neden oluyor. Özellikle Orta Anadolu bölgesindeki sıcaklık artışları, kene vakalarının çoğalmasına ve Kırım Kongo Kanamalı Ateşi (KKKA) hastalığı riskinin yükselmesine yol açmakta. Uzmanlar, kenelerin bu dönemde insan ve hayvanlardan kan emme davranışına geçmesi gerektiğine dikkat çekerek, vatandaşları tedbirli olmaya davet ediyor.
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. İlhan Çetin, haziran ayının ortasından itibaren sıcaklıkların artmasının, kenelerin doğada hızla yayılmasına sebep olduğunu ifade ediyor.
“KENELER SICAKLIK ARTMADAN YUMURTADAN ÇIKMAZ”
Prof. Dr. Çetin’in açıklamalarına göre:
Bu yıl haziran ayının ortalarına kadar bölgede bol yağışlar gözlemlendi, hava ise serindi. Ancak 12-13 Haziran tarihlerinden itibaren ciddi bir sıcaklık dalgası başladı. Kenelerin yumurtadan çıkışı hava sıcaklığıyla doğrudan bağlantılıdır; belirli bir sıcaklık seviyesi olmadığında yumurtadan çıkamazlar. Şu anda doğada çok sayıda kenenin yumurtadan çıktığını ve insan ile hayvanlara tutunarak beslenmeye başladığını gözlemliyoruz. Hem kendi hastanemizde hem de çevredeki hastanelerde kene ısırma vakalarının arttığına tanık oluyoruz. Sıcak aylar olan haziran, temmuz, ağustos ve eylül aylarında vaka sayısında artış görülecektir; oysa mart, nisan ve ekim, kasım aylarında düşüşler yaşanmaktadır.
“KENENİN 4 GELİŞİM EVRESİ VAR”
Prof. Dr. Çetin, kenenin biyolojik döngüsünü anlatarak şu bilgileri verdi:
Kene, dört gelişim evresine sahiptir ve bu evreler arasında geçiş yaparken mutlaka insandan veya hayvandan kan emmek zorundadır. Sıcak havalarda bu ihtiyaç artış göstermektedir. Yumurtadan çıkan larvalar, küçük hayvanlar; örneğin tavşan, kirpi, fare gibi sürüngenlerden kan alır. Larva aşamasından nimf evresine geçmek için beslenmeleri şarttır. Nimf evresindeki keneler, tilki, ayı ve domuz gibi vahşi hayvanları hedef alır. Erişkin evreye ulaşmak için bu hayvanlardan düşüp tekrar evcil hayvanlar ya da insanlara tutunarak kan emmeleri gerekmektedir.
“TEK KENE, YAKLAŞIK 10 BİN YUMURTA BIRAKABİLİYOR”
Kenelerle mücadelede erken müdahalenin hayati önem taşıdığını belirten Prof. Dr. Çetin, “Erişkin kene çiftleştiğinde yaklaşık 10 bin yumurta bırakabilir. Eğer yumurta bırakmadan önce hayvanların üzerindeki keneleri temizlersek, kenelere karşı en etkili mücadeleyi gerçekleştirmiş oluruz” ifadelerini kullandı.
