Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, St. Petersburg Uluslararası Ekonomik Forumu (SPIEF) çerçevesinde St. Petersburg Konservatuarı’nda dünya çapında önde gelen haber ajanslarının yöneticileriyle bir araya gelerek soruları yanıtladı. İran-Irak savaşıyla ilgili önemli değerlendirmelerde bulunan Putin, İran’a destek verdiklerini ifade etti.
Putin, İran’daki siyasi zorluklara rağmen, halkın birleşik bir duruş sergilediğine dikkat çekerek, “Bu durum pek çok yerde görülebilir ve İran’daki gelişmeler de bunun dışında değildir.” dedi.
İran’daki “yer altı fabrikalarının” varlığını vurgulayan Putin, çatışmaların sona erdirilmesi ve tarafların çıkarlarının güvence altına alınması için yollar bulunması gerektiğini belirtti. “Düşmanlıkları sonlandırmanın yollarını aramak en doğru yaklaşımdır,” ifadesini kullandı.
“İRAN’IN ENERJİ ALANINDAKİ ÇIKARLARI TEMİN EDİLEBİLİR”
Rusya’nın, İran ile yüksek seviyede güven ilişkisi bulunduğunu belirten Putin, “İran’ın barışçıl nükleer enerji konusundaki talepleri karşılanabilir. Aynı zamanda İsrail’in güvenlik endişeleri de ele alınabilir. Çeşitli alternatifler mevcuttur.” şeklinde konuştu.
“İRANLI DOSTLARIMIZA BELİRLİ SİNYALLERİ İLETTİK”
Putin, bu konuları İsrail ve ABD ile de görüştüklerini ifade ederek, “İranlı dostlarımıza belirli mesajlar verdik. Hem İran’ın barışçıl nükleer enerji taleplerini karşılamak hem de İsrail’in güvenlik kaygılarını gidermek mümkündür.” dedi.
Önerilerin çerçevesinin taraflara iletildiğini belirten Putin, “Herhangi bir şekilde kimseye bir şey dayatmıyoruz; sadece durumdan çıkış yollarını paylaşıyoruz.” ifadelerini kullandı.
Putin, nihai kararın İsrail ve İran’daki siyasi liderliklere ait olduğunu vurguladı.
Rusya’nın geçmişte İran’a hava savunma sistemi konusunda işbirliği teklif ettiğini hatırlatan Putin, “İran bu teklife ilgi göstermemişti. (Rusya ile İran arasındaki) Stratejik ortaklık anlaşmasında savunmayla ilgili bir madde bulunmuyor ve İranlı dostlarımız da bunu talep etmiyor.” dedi.
“İRAN’LA SÜREKLİ İLETİŞİM HALİNDEYİZ”
Putin, “Rusya’nın İran’a destek planı olup olmadığı” yönündeki bir soruya, “Rusya Dışişleri Bakanlığı’nın, İsrail ile İran arasındaki çatışmalarla ilgili bireysel yaklaşımını açıkladı. Ekleyecek bir şeyim yok. İran ile iletişim halindeyiz ve bu durum devam edecek. İran, başka bir destek talebinde bulunmadı.” yanıtını verdi.
“BİR YERE GİTMİYORUZ”
Putin, Rus uzmanların İran’daki Buşehr Nükleer Enerji Santrali’nde çalışmalarını sürdürdüğünü belirterek, “Orada 250 kişi çalışıyor ve bu sayı 600’e kadar çıkabilir. Biz bir yere gitmiyoruz. Bu durum bir destek değil midir?” ifadelerini kullandı.
HAMANEY’E YÖNELİK SALDIRI OLASILIĞINA TEPKİ
Putin, İran lideri Ayetullah Ali Hamaney’e yönelik olası bir saldırı ile ilgili bir soruya, “Bunu konuşmak bile istemiyorum.” yanıtını verdi.
“TRUMP BU KONUDA HAKLI”
Ukrayna-Rusya savaşına da değinen Putin, Trump’ın daha önce yaptığı açıklamalarla ilgili “Trump, ‘ben o dönem başkan olsaydım, bu savaş olmazdı’ diye belirtmişti. Bu bağlamda Trump haklı; gerçekten de Trump başkan olsaydı muhtemelen bu çatışma yaşanmazdı.” dedi.
Ukrayna meselesinin çözümüne dair Minsk anlaşmalarının uygulanmadığını belirten Putin, eski Almanya Başbakanı Merkel’in Minsk anlaşmalarının imzalanmasının Ukrayna’ya zaman kazandırmak amacı taşıdığı yönündeki açıklamasını hatırlattı. Putin, “Çatışmaları sona erdirecek ve gelecekte benzer durumların yaşanmaması için etkili bir çözüm bulmamız gerekiyor.” diye ekledi.
Kosova’nın bağımsızlık sürecini örnek gösteren Putin, Donbass bölgesinin de benzer bir yolla ayrıldığını belirtti. “Buradaki halkın kendi kaderini belirleme hakkı var,” ifadesini kullandı. Putin, “Uluslararası kuralların tüm ülkeler için geçerli olması gerekmektedir. Bu, herkes için güvenlik garantisi demektir.” dedi.
“UKRAYNA İLE BELGELERİN MEŞRU YETKİLİLER TARAFINDAN İMZALANMASI GEREKİYOR”
Putin, Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy dahil herkesle görüşmeye hazır olduklarını belirtti ve “Ukrayna devleti müzakere yetkisini kime verirse onunla görüşürüz. Ancak sorun, belgeleri kimin imzalayacağı meselesidir. Bu, ciddi sorunların çözümünde çok hayati bir noktadır.” dedi.
Ukrayna Anayasası’na göre başkanın 5 yıl süreyle seçildiğini ve bu sürenin uzatılmasının bile savaş döneminde mümkün olmadığını kaydeden Putin, “Ukrayna’nın hem başkanlık hem de parlamenter sistemi var. Bu durum, devlet organlarının, devlet başkanı tarafından yapıldığını göstermektedir. Eğer devlet başkanı gayrimeşru ise, yönetim sistemi de gayrimeşru hale gelir. Bizim için müzakereleri kimin sürdüreceği önemli değil; görüşmeye hazırız, ancak bir anlaşma için değil, sonuç almak için. Belgenin meşru yetkililer tarafından imzalanması şarttır. Aksi halde yenileri geldiğinde her şeyi hiçe sayabilir. Bu, kabul edilemez. Biz ciddi sorunları çözmeye çalışıyoruz.” ifadelerinde bulundu.
Putin, Ukrayna’da ilhak edilen bölgelerde referandum düzenlediklerini ve bu toprakların artık Rusya’nın ayrılmaz bir parçası olduğunu yineledi.
“FİDAN VE ERDOĞAN ÇÖZÜM SÜRECİ İÇİN YOĞUN ÇABA GÖSTERİYOR”
2022 yılında Ukrayna ile İstanbul’da müzakerelerde bulunduklarını hatırlatan Putin, “Cumhurbaşkanı Erdoğan’a teşekkür ederiz; 2022’de bir anlaşma taslağı hazırlanmıştı. Ancak (Batılı ülkeler) Rusya’yı sahada yenmek gerektiği yönünde bir görüş geliştirdiler. Bu yüzden her şeye son verme kararı aldılar. Bugün ise durum değişik bir hal aldı.” şeklinde konuştu.
Putin, Ukrayna ile müzakerelere devam etmeye hazır olduklarını belirterek, “Bu müzakerelerin bir anlamı var. 1200 esir askerin takası konusunda anlaştık. Bunlardan 500’ünü vererek 400 askerimizi aldık. Altı binden fazla asker cesetlerini teslim ettik ve hala 3 bin cenaze vermeye hazırız. Bu gerçekten trajik bir rakam.” dedi.
Türkiye’nin müzakerelerdeki rolünü vurgulayan Putin, “İstanbul’daki müzakerelerin sonuçları, insani bir boyut taşıyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’a teşekkür ediyoruz.” ifadelerini kullandı.
Putin, Rus ve Ukrayna müzakere heyetlerinin sürekli temas halinde olduğunu belirterek, “(Dışişleri Bakanı Hakan) Fidan ve Erdoğan, çözüm süreci için yoğun çaba sarf ediyor. Trump da samimi bir şekilde çözüm arayışında.” dedi.
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
