İzmir’de su krizi giderek derinleşiyor. Barajlardaki doluluk oranları alarm verici seviyelere gerilerken, Türkiye Bilimler Akademisi (TÜBA) Çevre, Biyoçeşitlilik ve İklim Değişikliği Çalışma Grubu Üyesi Prof. Dr. Doğan Yaşar, plansız su yönetimi ve aşırı yeraltı suyu kullanımı konusunda uyarılarda bulundu. Barajlardaki doluluk oranının geçen yıla göre yaklaşık %50 azaldığını belirten Yaşar, İzmir Büyükşehir Belediyesinin billboardlara su tüketimi ile ilgili bilgilendirici yazılar asmasının önemine dikkat çekti.
“BÖYLE GİDERSE ARSENİK GİBİ AĞIR METALLERLE BAŞ BAŞA KALACAĞIZ”
Su krizinin siyasi bir mesele olmaktan öte bir yönetim sorunu olduğuna işaret eden Yaşar, “Bilime ve planlamaya dayalı hareket edilmezse, derin kuyular, yüksek enerji maliyetleri ve kirli suyla karşılaşacağız. Arsenik gibi ağır metallerle ilgili risk de bu durumun bir parçası” ifadelerini kullandı.
BARAJLAR DOLUYKEN BİLE YERALTI SUYU KULLANILDI
Uzun yıllar boyunca İzmir’de barajlar dolu olmasına rağmen suyun büyük bir kısmının yeraltından çekildiğini belirten Yaşar, “Manisa’da 40-50 metreden su alınan kuyular artık 450-500 metreye kadar inmiş durumda. Bu, enerji maliyetlerini artırarak ağır metal riskini yükseltiyor. Daha derinden su çekildiği için büyük bir enerji harcamak zorunda kalıyoruz” dedi.
NİSAN AYINDAN İTİBAREN CİDDİ DÜŞÜŞ YAŞANIYOR
Yaşar’ın verdiği bilgilere göre, geçen yıl aynı tarihte baraj doluluk oranı %30 iken, bu yıl %14,6 seviyesine gerilemiş durumda. Barajların dolma döneminin kasım ile nisan ayları arasında olduğunu, ancak şu an boşalma dönemine geçildiğini vurguladı. Barajların en yüksek doluluğa 14 Nisan’da %15,73 ile ulaştığını belirten Yaşar, o tarihten itibaren sürekli bir düşüş yaşandığını ifade etti. Önümüzdeki Ekim ayına kadar doluluk oranının %3-5 seviyelerine inebileceği öngörülüyor.
“BİLİMSEL PLANLAMALAR OLSAYDI BU KRİZE GELİNMEZDİ”
İzmir’in Türkiye’de en fazla suya para ödeyen il olduğunu belirten Yaşar, bu durumun arkasında bilimsel su yönetiminin eksikliğinin yattığını söyledi. “Hidrojeoloji uzmanları ve su yöneticileri karar mekanizmalarında yer almıyor. Bilimsel planlamalar olsaydı, bu krize gelinmezdi” diye ekledi.
“İZSU’NUN YÖNETİMİNDE HİDROJEOLOJİ UZMANI YOK”
Belediyenin su yönetimini eleştiren Yaşar, İZSU’da hidrojeoloji uzmanı bulunmadığını vurgulayarak, “Belediye uyarı yapıyor ama bu uyarılar önlem almaktan uzakta. ‘Türkiye’de en iyi su biz yönetiyoruz’ sözü gerçeği yansıtmıyor. Suyun maliyeti oldukça yüksek. Bilim insanları burada görev almış olsaydı, bugün bu sıkıntılarla karşılaşmazdık” dedi.
“BİR BAŞARI DEĞİL PLANSIZLIĞIN SONUCU”
İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin bu yıl için 32 milyon metreküp yeraltı suyu kullanma planına değinen Yaşar, günlük baraj su miktarının 300 bin metreküpten 50-100 bin metreküplere düştüğünü açıkladı. “Yeni kuyular açmak su krizine çözüm değil, plansızlığın bir sonucudur. Başarı, bu kuyuları açmadan kaynakları iyi değerlendirmekte yatar” ifadelerini kullandı.
“ÇİM EKMEK, ARABA YIKAMAK YASAKLANMALI”
İzmir’de yaz aylarında su tüketiminin kişi başı 200 litreye kadar çıktığını belirten Yaşar, bu durumu bahçe sulamaları, balkon ve araba yıkamaları gibi faktörlere bağlıyor. Avrupa örneklerinden yola çıkarak, “Fransa’da yüzme havuzlarından itfaiye su çekiliyor; çim ekmek ve ağaç sulamak yasak. Biz de bu tür önlemleri derhal almak zorundayız” dedi.
YAŞAR’DAN İZBB’YE BİLBOARD ÇAĞRISI
Yaşar, belediyenin billboardlarına su tasarrufu uyarılarının yer alması gerektiğini belirterek, “Yaz aylarında su kullanımı artıyor. Bu nedenle bahçe sulama gibi aktivitelerde suyu daha dikkatli kullanmalıyız. Su istemeyen bitkiler yetiştirmeyi teşvik etmeliyiz. Bu tür uyarıların billboardlarda sıkça yer alması gerekiyor” dedi.
