Klimalar, yaşam standartlarını yükseltme potansiyeline sahip olsa da yanlış kullanımları ya da aşırı kullanımları sağlık ve çevre üzerinde olumsuz etkiler doğurabilir.
Klima çarpması, vücudun birdenbire sıcaklık değişikliklerine maruz kalmasıyla meydana gelen bir durumdur. Bu rahatsızlık, baş ağrısı, kas ağrısı, üşüme, boğaz ağrısı, halsizlik ve hatta ateş gibi belirtilerle kendini gösterebilir.
Partiküler olarak yaz aylarında sıcak bir ortamdan aniden klimalı soğuk bir ortama (ya da tam tersi duruma) geçişlerde bu durum sıkça yaşanır.
Klimanın neden olabileceği başlıca sorunlar şunlardır:
SOLUNUM YOLU PROBLEMLERİ
Hava filtrelerinin temizlenmemesi, bakteri, mantar ve küf birikmesine yol açarak solunum yolu enfeksiyonları ve astım ataklarını tetikleyebilir.
Ayrıca aşırı soğuk hava, burun tıkanıklığı, boğaz kuruluğu ve öksürük gibi problemleri de beraberinde getirebilir.
KAS VE EKLEM AĞRILARI
Klima önünde uzun süre oturmak, boyun tutulmasına, bel ve sırt ağrılarına, romatizmal ağrıların artmasına neden olabilir.
BAĞIŞIKLIK SİSTEMİNE ETKİLERİ
Aşırı soğuk hava, vücut ısısının düşmesine, bağışıklık sisteminin zayıflamasına ve enfeksiyon hastalıklarına daha açık hale gelinmesine yol açar.
GÖZ VE CİLT KURULUĞU
Klima, havayı kurutarak gözlerde yanma, kızarıklık ve ciltte kuruma, kaşıntı ve pullanma gibi rahatsızlıklara neden olur.
BAŞ AĞRISI VE KONSANTRASYON BOZUKLUĞU
Ani sıcaklık değişiklikleri, migren ataklarını tetikleyebilir. Soğuk hava, beyin damarlarının daralmasına neden olarak baş ağrısı ve dikkat dağınıklığı riskini artırır.
ÇEVRESEL ZARARLAR
Eski tip klimalar, ozon tabakasına zarar verme potansiyeline sahip gazlar içermektedir. Ayrıca yoğun klima kullanımı, elektrik tüketimini artırarak dolaylı yoldan karbon ayak izinin büyümesine yol açar.
SICAKLIK ŞOKLARI VE TERMAL DENGE BOZUKLUĞU
Klima ile serin bir ortamdan sıcak dışarıya ani geçiş yapmak, vücut sıcaklığının dengesini bozarak ısı çarpması riskini artırabilir.
KLİMANIN ZARARLARINDAN KAÇINMAK İÇİN BİRKAÇ ÖNERİ:
ODA SICAKLIĞINI AŞIRI DÜŞÜRMEYİN
Klima sıcaklığının 22–24°C arasında ayarlanması gerekmektedir. Dış ortam ile iç ortam arasındaki sıcaklık farkı 6-8°C’yi geçmemelidir. Aşırı soğutma, vücut ısısını hızla düşürerek klima çarpmasına neden olabilir.
KLİMA DİREKT ÜSTÜNÜZE ÜFLEMESİN
Klima üfleme yönü doğrudan başa, enseye veya gövdeye gelmemelidir. Klima akımına maruz kalmak, boyun tutulması, kas ağrısı ve baş ağrısına yol açabilir.
TERLİYKEN KLİMA ALTINA GİRMEYİN
Terli bir vücut ani soğuk havaya maruz kaldığında damarlar hızla büzülür, bu da kas ağrısı ve baş dönmesine neden olabilir. Önce kurulanmalı, ardından serin bir ortama geçiş yapılmalıdır.
ORTAMIN NEM DENGESİNİ SAĞLAYIN
Klima havayı kuruttuğundan, cilt, gözler ve solunum yollarında kuruma meydana gelebilir. Bu durumu önlemek için nem cihazı ya da iç mekanda su dolu bir kap kullanılabilir.
UYUMADAN ÖNCE KLİMA KAPATILMALI YA DA ZAMANLAYICI KULLANILMALI
Uzun süre klima etkisinde kalmak, sabah baş ağrısı, boğaz ağrısı ve burun tıkanıklığı gibi rahatsızlıklara yol açabilir. Uyku öncesi zamanlayıcı ayarı ile klima birkaç saat sonra kapanacak şekilde ayarlanabilir.
DÜZENLİ KLİMA BAKIMI YAPILMALI
Kirli filtreler, bakteri, küf ve mantar oluşumunu artırarak enfeksiyon riskini yükseltir. Filtreler her ay temizlenmeli ve yılda en az bir kez profesyonel bakım yapılmalıdır.
ANİ ORTAM DEĞİŞİKLİKLERİNDEN KAÇININ
Soğuk klimalı bir ortamdan sıcak dış ortama anında geçmek, ısı şoku riskini arttırır. Bu geçişlerde birkaç dakika orta sıcaklıkta bir alan tercih edilmesi önerilir (örneğin bina koridorları ya da gölgeli alanlar).
