Güneş sistemi içinde yer alan en büyük gezegen Jüpiter, atmosferik olaylarıyla bilim dünyasında sürekli olarak merak uyandırmaya devam ediyor.
Yeni yapılan çalışmalar, Jüpiter’in atmosferinde amonyak ve su içeren, sert bir buz kabuğuyla kaplı dolu fırtınalarının var olduğunu gözler önüne serdi.
Bilim insanları, bu “mantar topu” şeklindeki fırtınaların, Güneş sisteminin diğer gaz devleri olan Satürn, Uranüs ve Neptün’de de meydana gelebileceğini ileri sürüyor.
3 BOYUTLU GÖRSELLEŞTİRME “MANTAR TOPU” DOLU FIRTINALARINI DOĞRULADI
“Mantar topu” teorisi, ilk olarak 2020 yılında NASA’nın Juno misyonu ve dünya merkezli radyo teleskopları aracılığıyla Jüpiter atmosferindeki amonyak gazının düzensiz dağılımına açıklık getirmek amacıyla ortaya atıldı.
Ancak bu teoriyi araştıran UC Berkeley öğrencisi Chris Moeckel, başlangıçta atmosfer şartları nedeniyle bu fikre temkinli yaklaşmıştı.
Üç yıllık titiz çalışmaların ardından, Moeckel ve danışmanı Imke de Pater tarafından oluşturulan Jüpiter’in üst atmosferinin 3 boyutlu görselleştirilmesi, mantar topu fırtınalarının gerçekten varlığını kanıtladı.
Gerçekleştirilen 3 boyutlu görüntüleme, gezegendeki hava sistemlerinin büyük bir kısmının sığ olduğunu ve gezegenin görünür bulut katmanının yalnızca 10-20 km derinliğine kadar uzandığını gösterdi.
Fakat, bazı hava olayları troposferin alt katmanlarında gerçekleşerek amonyak ve suyun yeniden dağılımına yol açıyor.
Gezegen bilimcisi Tristan Guillot, bu fırtınalar sırasında oluşan yüksek hava akımlarının küçük buz parçalarını bulutların çok yukarısına kadar taşıyabildiğini belirtmişti.
Bu yüksek irtifada, amonyak buharıyla birleşen buz parçaları, antifriz etkisi yaratıp buzu eritip sıvı hale dönüştürüyor.
Sonuçta, büyük miktarda su ve amonyağı hapseden mantar topları meydana geliyor. Bu mantar topları, atmosferin derinliklerine düşerken amonyağı da yanlarında taşıyor. Bu durum, Jüpiter’in üst atmosferinde amonyağın neden az bulunduğunu açıklıyor.
