ABD Başkanı Donald Trump’ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Ukrayna hakkında görüşeceğini duyurması, Avrupa’daki liderleri alarma geçirdi.
Bugün, ABD ve Rusya heyetleri, Ukrayna’daki çatışmanın sona erdirilmesi için müzakerelerde bulunmak üzere Suudi Arabistan’ın Riyad şehrinde bir araya gelirken, Avrupa ülkeleri kendi güvenlik çıkarlarını koruma amacıyla Paris’te acil bir zirve gerçekleştirdi.
PARİS’TE ACİL TOPLANTI
Trump yönetimi, Rusya ile yapılacak görüşmelerde Ukrayna’nın geleceği hakkında önemli kararlar almayı planlarken, Avrupalı liderler bu sürecin dışında kaldıkları için endişe duyuyor. Kendileri açısından güvenlik üzerindeki etkilerin kritik olduğu bu süreç, Washington-Moskova hattında alınacak kararlarla şekillenecek olması nedeniyle tehdit olarak algılanıyor.
Bu gelişmeler üzerine Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Elysée Sarayı’nda Avrupalı liderleri acil bir toplantıya davet etti.
LİDERLER ARASINDA “UKRAYNA” GERİLİMİ
Paris’tki zirveye Fransa, Almanya, İngiltere, İtalya, İspanya, Danimarka, Polonya ve Hollanda liderlerinin yanı sıra Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Avrupa Konseyi Başkanı Antonio Costa ve NATO Genel Sekreteri Mark Rutte de katıldı.
Zirve sırasında Ukrayna’ya asker gönderme önerisi ciddi gerilimlere yol açtı.
ALMAN ŞANSÖLYE SCHOLZ TOPLANTIYI TERK ETTİ
İngiltere Başbakanı Keir Starmer, Rusya’nın yeni saldırılarına karşı Avrupa’nın daha aktif olmasını savunarak, İngiltere’nin NATO müttefikleriyle birlikte Ukrayna’ya asker göndermeye hazır olabileceğini açıkladı. Ancak Almanya Şansölyesi Olaf Scholz, bu teklife sert bir yanıt vererek, Ukrayna’ya Avrupa barış gücü gönderme fikrini “zamansız ve hatalı” olarak değerlendirdi.
İngiltere ve İsveç’in asker gönderme konusundaki olumlu yaklaşımına rağmen, Scholz’un bu adımın savaşın istikrarını tehlikeye atabileceğini savunduğu ifade edildi. Toplantı esnasında İngiltere ve Almanya arasında gerilen atmosfer sonrası Scholz’un toplantıyı terkettiği bildirildi.
“BU KARARLAR AVRUPA BİRLİĞİ’Nİ BOZABİLİR”
Toplantının ardından basına açıklamalarda bulunan Scholz, “Bu tartışmayı bugünde yapmanın tam zamanı değil. Ukrayna’nın süreçte yok sayıldığı bir ortamda böyle kararlar almak son derece uygunsuz” dedi. Almanya, Avrupa’daki güvenlik dengelerinin korunması gerektiğini vurgularken, NATO’nun uyum içinde hareket etmesi gerektiğine dikkat çekti ve tek taraflı kararların Avrupa’nın birliğine zarar verebileceğini belirtti.
“ABD’YE OLAN BAĞIMLILIK AZALTILMALI”
Zirvede söz alan Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen, Ukrayna’ya asker gönderme konusunun henüz netleşmediğini, öncelikle müzakerelerde Ukrayna’nın pozisyonunun güçlendirilmesi gerektiğini ifade etti. Polonya Başbakanı Donald Tusk, Polonya’nın Ukrayna’ya askeri birlik göndermeyeceğini, yalnızca lojistik destek ve insani yardım sağlamaya devam edeceklerini belirtti.
Fransa Cumhurbaşkanı Macron, Avrupa’nın güvenlik alanındaki ABD bağımlılığının azaltılması gerektiğini vurgulayarak, Avrupa Birliği’nin ortak borçlanma ile savunma kapasitesini artırması gerektiğini dile getirdi. Ancak bu öneriye Almanya ve Hollanda karşı çıktı.
ABD VE RUSYA’NIN RİYAD GÖRÜŞMESİ
Diğer yandan, Suudi Arabistan’da bir araya gelen ABD ve Rusya heyetleri, Ukrayna’daki savaşın sona erdirilmesine yönelik barış görüşmelerine başlamış durumdalar. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Ulusal Güvenlik Danışmanı Mike Waltz ve Ortadoğu Temsilcisi Steve Witkoff, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ve Putin’in kıdemli danışmanı Yuri Ushakov ile Riyad’da görüşmelerde bulundular.
Rusya’nın resmi kanalı Russia Today’e yaptığı açıklamada Ushakov, “En önemli mesele, Washington ile ilişkilerimizin gerçek anlamda normalleşmesini sağlamak. Ciddi bir yaklaşım gördük.” ifadelerini kullandı.
AVRUPALI LİDERLER ENDİŞELİ
Ukrayna’nın dahil edilmediği Riyad zirvesi, Avrupalı liderler tarafından büyük bir endişeyle izleniyor. Paris’taki toplantının ardından Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ve Avrupa Konseyi Başkanı Antonio Costa, ortak bir bildiri yayımlayarak, “Ukrayna’nın bağımsızlığına ve toprak bütünlüğüne saygı gösteren bir barış talep ediyoruz. Avrupa, Ukrayna’ya verilen askeri yardımlardaki payını üstleniyor.” dediler.
NATO Genel Sekreteri Mark Rutte ise Avrupa’nın Ukrayna için güvenlik garantileri sunma konusunda öncülük etmeye ve İttifak’ın savunmasındaki katkısını artırmaya hazır olduğunu belirterek, Avrupa’nın güvenlik konusuna yönelik daha fazla yatırım yapılması gerektiğini vurguladı.
