Zaman içinde kan grubu değişebilir mi? Bilim insanları bu konuda yeni bir bulgu açıkladı.
Genetik kodlar tarafından belirlenen kan grupları genellikle ömür boyu sabit kalır. Ancak son araştırmalara göre, bazı istisnai durumlarda kan grubunun değişebileceği öngörülmektedir.
Kan grubu, A-B-0 sistemine ve Rh faktörü sistemine dayanarak belirlenir. Bu sistemler, alyuvar hücrelerinde bulunan antijen adı verilen belirleyici moleküllerin varlığını ya da yokluğunu gösterir. A grubunda A antijeni, B grubunda B antijeni ve AB grubunda ise her iki antijen bulunur. 0 grubunda ise hiçbir antijen bulunmaz. Rh faktörü ise pozitif ya da negatif işaretleri ile belirtilen proteinin varlığına göre belirlenir.
Kan nakli durumunda, farklı antijenlere sahip kanın vücuda girmesi bağışıklık yanıtını tetikleyebilir. Bu nedenle, kan grubunun ömür boyu sabit kalması önemlidir.
Hücrelerin dışına uzanan moleküllerin çeşitliliği ise istisnaların oluşmasına neden olabilir. Bu durum, kan grubunun değişebilme olasılığını artırabilir.
Genetik kodlara göre yeni kan hücresi oluşturulmasından sorumlu hematopoetik kök hücreler, farklı kan grupları arasında nakil yapılmasında rol oynar. Bu nedenle, farklı kan grubu genetik koduna sahip bir donörden alınan kök hücreler, alıcının kan grubunun değişmesine yol açabilir.
TUBİTAK’ın araştırmasına göre, kök hücrelerde kan grubunu belirleyen antijenler bulunmaz. Ancak nakil öncesinde donör ve alıcı arasındaki insan lökosit antijeni (HLA) eşleşmesi göz önünde bulundurulur. Bu antijenler, bağışıklık sisteminin yabancı hücreleri tanımasına yardımcı olur.
Kan bağışlarını daha etkili hale getirmek amacıyla çalışan araştırmacılar, Streptococcus pneumoniae bakterisinden elde ettikleri bir enzim sayesinde kan grubunu değiştirebileceklerini gösterdiler. Bu enzim, alyuvarlardaki A ve B antijenlerini kırarak kan grubunu değiştirebilmektedir. Enzimin daha etkin çalışması durumunda, kan bağışı bekleyen kişilere daha hızlı kan temini sağlanabileceği düşünülmektedir.
