Rusya’nın Ukrayna’ya düzenlediği saldırıların üzerinden üç yıl geçerken, ülkenin yeniden inşasıyla ilgili önemli bilgiler içeren Dördüncü Hızlı Hasar ve İhtiyaç Değerlendirmesi raporu yayımlandı.
Dünya Bankası, Avrupa Birliği (AB), Birleşmiş Milletler (BM) ve Ukrayna yönetimi tarafından hazırlanan raporda, savaş sonrası toparlanma ve yeniden yapılandırma için önümüzdeki on yıl içinde yaklaşık 524 milyar dolara ihtiyaç duyulacağı ifade ediliyor. Bu meblağın, Ukrayna’nın 2024 yılı için tahmin edilen nominal GSYİH’sinin yaklaşık 2,8 katına eşdeğer olduğu vurgulandı.
UKRAYNA’NIN YENİDEN İNŞASINDA BÜYÜK FİNANSMAN AÇIĞI
Raporda, Ukrayna hükümetinin uluslararası bağışçıların katkılarıyla 2025 yılı için 7,37 milyar dolarlık bir bütçe planladığı, ancak mevcut ihtiyacın 9,96 milyar dolara ulaştığı kaydedildi. Öncelikle konut, eğitim, sağlık, enerji, ulaşım, su temini, sosyal güvenlik, mayın temizleme ve sivil güvenlik alanlarına yatırım yapılacağı belirtildi.
Savaşın yarattığı tahribatın giderilmesi için yalnızca enkaz kaldırma ve yönetim çalışmalarının maliyetinin 13 milyar doları bulduğu ifade edildi. Raporda, özel sektör yatırımlarının teşvik edilmesi gerektiği vurgulanırken, Ukrayna’nın başarılı bir yeniden yapılandırma sürecinin AB üyeliği ve uzun vadeli istikrarı için son derece önemli olduğu belirtildi.
SAVAŞIN BİLANÇOSU: 176 MİLYAR DOLARLIK DOĞRUDAN ZARAR
Raporda, 24 Şubat 2022 ile 31 Aralık 2024 tarihleri arasındaki savaş hasarları değerlendirildi. Buna göre, Ukrayna’daki doğrudan zarar miktarı 176 milyar dolara ulaştı. Bu rakam, Şubat 2024’te yayımlanan önceki raporda belirtilen 152 milyar dolarlık zararın üstünde bir artış göstermekte.
Savaşın en fazla etki yarattığı sektörler arasında konut, ulaşım, enerji, ticaret, sanayi ve eğitim öne çıkıyor. Ukrayna’daki toplam konut stokunun %13’ünün ya ağır hasar gördüğü ya da tamamen yıkıldığı aktarılmakta. Bu durum, 2,5 milyondan fazla haneyi doğrudan etkiliyor.
Özellikle enerji altyapısının ciddi şekilde etkilendiği belirtiliyor. Şubat 2023’ten bu yana enerji üretimi, iletimi ve bölgesel ısıtma sistemlerinde %70’lik ek bir hasar meydana geldiği ifade edildi.
SEKTÖR BAZLI YENİDEN İNŞA MALİYETLERİ
Ukrayna’nın yeniden yapılanma sürecinde en büyük yatırım ihtiyacı 84 milyar dolarla konut sektöründe yer almakta. Bunu sırasıyla 78 milyar dolarla ulaşım, 68 milyar dolarla enerji ve madencilik, 64 milyar dolarla ticaret ve sanayi ve 55 milyar dolarla tarım sektörü takip ediyor.
Raporda, Ukrayna’nın savaş sonrası yeniden yapılanma sürecinde uluslararası desteğin kritik öneme sahip olduğu ve bu sürecin yalnızca ekonomik istikrarı değil, aynı zamanda siyasi ve sosyal dirençliği de artırma açısından hayati bir rol oynadığı vurgulanıyor.
